bilimsel makale _____________ _ yüzü olmayan binalarda ise en az iki saat olması gerekmektedir. Bu sürenin sağlanması için, yapı elemanları arasında istenilen yanma süresine göre kalınlıkları belirlenmiş çeşitli ateşe dayanıklı dolgu malzemeleri kullanılmaktadır (3). Örneğin bir saat süreli 800 ·c sıcaklık için; 5.3 cm kalınlıkta diatomit, 3.8 cm kalınlıkta vermikülit veya 4.3 cm kalınlıkta süngertaşı kullanılması yeterli olmaktadır. Dört saat süreli 1000 ·c sıcaklık için kalınlık olarak 12.5 cm perlit, 12 cm diatomit, 8 cm vermikülit, 9.2 cm süngertaşı veya taşyünü/camyünü levhaları yeterli olmaktadır (3). 1200 'C'ye kadar yanmaz özelliği olan gazbeton, yangın duvarı yalıtımında kullanılabilir (5). 2.4. Kapı ve pencereler Cepheler, düşey dış yangın bölmeleri niteliğindedir. Dış cephe tasarımlarının yangının yayılıp yayılmamasına etkisi vardır. Dış cepheler ve kapı, pencere vb. cephe boşlukları arasında, aynı hacme ait değillerse en az 100 cm yatay dolu yüzey bulunmalıdır. Bu dolu yüzeylerin, bir düşey yangın bölmesi veya duvarı olması durumunda, bina dışına en az 40 cm taşan düşey yanmaz nervürlerle pekiştirilmesi gerekir. Yangına en az 30 dakika dayaPLAN iç 1 > 100cm I dış nıklı özel pencereler kullanılmadığı taktirde, cephede en az 50 cm çıkıntılı yatay alev itici nervürler düzenlenmektedir (Şekil 1) (4). Kapı ve pencere kasaları mümkün olduğu kadar sıkı oturarak alevin ve dumanın geçişine engel olmalı, çok büyük risk arz eden yerlerde çift kapı yapılmalıdır. Kapılar kaçış yönüne doğru açılmalıdır (1). Pencereler dahil ve çeşitli yerlerde kullanılan ahşabın sürme, püskürtme, daldırma ve difüzyon gibi yöntemlerle yüzeyinde nem, köpük, gaz tabakası meydana getirerek hava ile temasının kesilmesi, amonyum tuzları, sülfat, fosfat ve klor bileşikleri kullanarak yangına dayanıklı hale getirilmesi mümkündür. 2.5. Koridorlar Yapıyı kullanan insanların binayı güvenle boşaltabilmesi ve yangın ekibinin yangın alanına güvenle ulaşabilmesi için, koridor çevreleri yangına dayanıklı malzemeden inşa edilmelidir. Bu duvarlar, yangının yayılmasına karşı engel görevi yaparlar. Koridorlara yerleştirilecek engeller en az bir saat yangına dayanıklı olmalıdır. Uzun koridorların en fazla 45 m'de bir duman geçirmez yangına dayanıklı kapılarla bölünmesi bu kapıların yangına karşı otomatik açılır kapanır olması tercih edilir. alev in:i > 50 Kesil Dö,eme > lOOcrıı 1 iç Şekil 1. Dış cephe pencerelerinde yangın önlemleri. 36 Bir binada koridoru merdiven gibi çıkış yollarının planlanmasında göz önünde bulundurulması gereken başlıca prensipler şunlardır: • Yeterli sayıda ve yeterli kapasitede çıkış temin etmek. • Çıkışların birinin yangın tarafından bloke olabileceğini göz önünde bulundurarak değişik çıkış yolları yapmak. • Merdiven ve asansör alanlarını yangının bir diğer kata geçmesine engel olacak şekilde planlamak. • Çıkışların ve çıkışlara giden yangına karşı korunmuş yolu yeterli şekilde aydınlatmak. • Çıkışlara yollarını uygun işaretlerle belirtmek. • Çıkış yolunu tehlikeye sokabilecek ve yangın riski yüksek bölümlerini tecrit etmek. • Çıkış yolları boyunca alev alma kapasitesi yüksek yanıcı malzeme kullanmamak. 2.6. Dikey boşluklar ile ateş ve havalandırma bacaları Asansör, merdiven ve havalandırma boşluklarını işlevlerinden dolayı katlar hizasında kesme imkanı yoktur. Bu yüzden, yangının yayılmasına engel olabilmek için bu tür boşluklar, yangına dayanıklı duvarlarla çevrilmelidir (6). Bunlar, bir baca gibi davranarak duman, sıcak gazlar ve yanan parçacıkların yukarı doğru çekilmesine ve boşluğun sona erdiği noktada yatay olarak çevreye dağı imasına neden olurlar. Bodrumlarda döşeme seviyesinde temiz hava giriş yeri, tavan seviyesinde ise duman çıkış yeri yapmak suretiyle hava akımı sağlanabilir. Ancak temiz hava giriş bacaları ile duman çıkış bacalarının tamamen ayrı olmasına özen gösterilmelidir (3).
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=