bilimsel makale Yapıların Yangına Karşı Korunması Yrd.Doç.Dr. SabitOYMAEL Fırat ÜniversitesiTeknik Eğitim Fakültesi Yapı Eğitimi Bölümü/ELAZIĞ Özet B u çalışmada, yapı elemanlarının yangına karşı korunması için binalarda yükseklikler, binalar arası mesafeler, dış cepheler, kapı ve pencereler, koridorlar, dikey boşluklar ve çatılar arasındaki ilişkiler ele alınmıştır. Çeşitli konstrüksiyonlu yapıların da ele alındığı çalışmada, bölme duvarları ve yıldırımdan korunma (paratoner) tesisatının uygulama esaslı verilmiştir. 1. Giriş Yapıların yangından korunması aktif ve pasif önlemler olmak üzere ikiye ayrılır. Aktif önlemler, bina bittikten sonra konulan alarm ve yağmurlama sistemleri gibi daha ziyade mekanik savunma ve önleme sistemleridir. Pasif önlemler ise doğrudan doğruya planlama safhasında başlayan ve yapılardaki pencere büyüklüklerinden çıkışlara kadar tüm tasarımı etkileyen önlemler dizisidir (1) Yangına karşı dayanıklı bina tasarımında 3 ana hedef gözetilir. Bunlar; • Yangında yaralanma ve ölme riskini en aza indirmek. • Yangının çevreye yayılmasını önleyerek toplumu korumak. • Mal kaybını en aza indirmek (2). 2. Yapı ve yapı elemanlarının incelenmesi 2.1. Binalardayükseklik Çok yüksek binalar dayangın araçları yetersiz kalabilmektedir. En uzun yangın merdivenleri genellikle 24-30 m. civarında olmakta, bu ise binaların ancak 8 ile 9'uncu katlarına ulaşmayı mümkün kılmaktadır. Bu yüzden yüksek binalarda daha fazla kaçış seçeneği tanımak, alarm ve otomatik söndürme sistemleri koymak (3) ve yüksek binalar ile yardımsız boşaltılamayacak hastanelerde bina içine konulmuş geçici sığınma bölgeleri tasarlanmak gibi bazı ek önlemler gerekmektedir. 2.2. Binalar arası mesafe İki bina arasındaki ayrım mesafesi ve duvarlardaki açıklık oranı birbirine bağlı iki etken olmaktadır. Dış duvarlardaki ahşap ve benzeri yanıcı malzemeler de açıklık olarak kabul edilmekte ve ayrım mesafeleri de ona göre hesap edilmektedir (3). Ayrık binalar arasındaki uzaklığın en az 6-8 m, iki ahşap yapının en az 1O m aralıklı olması gerekir. Daha yakın binalara, birbirine bakan cephelerde hiçbir kapı ve pencere boşluğu olmaması halinde izin verilebilir. Yalnız, duvarların yangın duvarı niteliğinde olması zorunludur (4). 2.3. Dış cephelerin yapılması Dış duvarların yangının içeriden dışarıya veya dışarıdan içeriye yayılmasını önlemesi, duvarın yapıldığı malzemenin niteliği ile söz konusu duvardaki açıklıkların, yani kapı pencere boşluklarının orantısına bağlıdır (3). Dış duvarların yanma hızının en ve boyca caddeye açık binalarda bir saat, bina ile kapalı caddeye 35
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=