bilimsel makale ısı ve Ses Yalıtımında ÇifCt idar Prof.Dr. Şazi SİREL YFU ift cidar konusuna girmeden önce, ısı ve ses yalıtımı ile ilgili genel bilgileri kısaca anımsatmakta yarar vardır. lsı, üç biçimde yayılır; ışınım (radyasyon), iletim (kondüksiyon), taşınım (konveksiyon). ışınım, kızgın bir cismin ısı ışınımlarını, ışığa benzer doğrusal ışınlar biçiminde yaymasıdır. Bu tür yayılma maddesel ortamın varlığına bağlı değildir. İletim, ısı enerjisinin molekülden moleküle geçişi ile olur ve maddesel ortamın varlığına bağlıdır. Taşınım ise, ışınım ve ya da iletim yolu ile ısınan maddesel ortamın yer değiştirmesi ve ısıyı böylece taşıması, yaymasıdır. Taşınım katı cisimlerde söz konusu değildir. Ses titreşimleri maddesel ortamın titreşimleri olup yalnızca maddesel ortamda yayılabilir. Ses titreşimlerinin iletim yolu ile yayılmasında ses basınç düzeyi, esneklik modülü çok farklı olan ortamlar arasında (katı cisim-hava, su-hava gibi) çok büyük (50 dB dolayında) kayba uğrar. Örneğin sesin havadan duvara, duvardan öbür yandaki havaya iletim yolu ile geçişinde yaklaşık 50 dB+50 dB= 100 dB, hatta daha fazla bir kayıp söz konusudur. Oysa ses böyle bir engeli, engelin tümünü titreştirerek çok daha az bir kayıpla geçer. Bu geçiş biçimi hiçbir bakımdan ısı geçişinin herhangi bir türüne benzemez. Duvar, cam ya da herhangi bircidarın bir yanında oluşan ses titreşimleri hava basıncında ufak değişmelere neden olur ve bu değişimler çok ufak genliklerle cidarın bütününü titreştirir. Böylece titreşen cidar bir hoparlör mambranı gibi öbür yandaki havayı titreştirir ve ses böylece geçer. Bu geçiş biçiminde azalma, çok büyük oranda ciadarın ağırlığına (kütleSES ısı Şekil 1. .... HAVA BOŞLUKLU HAFİF CİDAR sine), yani, hava basıncında oluşan ufak değişimlere (akustik basınca) kütlesi ile karşı koymasına bağlıdır. Buna Berger Yasası ya da Kütle Yasası denir. Bu yasanın basit anlatım biçimi R= 15.4 log m+ 10 dB'dir. Burada, R: Ses geçiş kaybı (dB), m: cidar ağırlığı (kg/m2)'dir. Cidarın yapısı da (rijitliği, homojen ya da heterojen yapıda olması, ankastrelik durumu vb.) sesin geçmesini etkiler. Yukarıdaki kısa açıklama ses yalıtımı ile ısı yalıtımının kullanılacak yapı gereçleri ve alınacak önlemler bakımından bir benzerlikleri olmadığının anlaşılması için yeDevamı sayfa 30'da • SES ısı YOĞUN, TIKIZ VE AĞIR CİDAR 27
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=