Yalıtım Dergisi 139. Sayı (Ekim 2015)

52 Ekim 2015 • www.yalitim.net 1. GIRIŞ Y apı kabuğu, fiziksel çevre denetimi açısından iç ortamda belirli bir dengenin kurulması ve sürdü- rülmesi amacıyla iç ve dış ortamlar arasında bir dengeleyici bileşen rolünü üstlenmektedir. Binalarda enerjinin verimli kullanımı ancak yapı kabuğunun doğru seçimi ile mümkün olmaktadır. Binalarda ısı kaybının yüzde 40’ı cepheden gerçekleşmektedir. Bu yüzden cephe sisteminde malzeme seçimi ve binanın inşa edildikten sonraki perfor- mansı önemli kriterlerdir. Oluşturulacak cephe kurgusunun performansını tasarım aşamasında bilmek, hem zaman hem maliyet açısından önemli katkılar sağlar. Bu amaçla günümüzde, duvar konstrüksiyonlarının ve katmanlarının zamana bağlı ısı, su ve nem akışı ile ilgili gerekli verileri kullanıcıya sağlayan çok sayıda bilgisayar modeli geliş- tirilmiştir. WUFI ® 2D-3 simülasyon programı ile bir duvar sisteminin istenen iklim bölgesinde istenen zaman aralığında gösterdiği sıcaklık, su ve nem performansını dikkate alarak uygun duvar ve malzeme seçimi yapılabilmektedir. Bu amaçla, çalışmada WUFI ® 2D-3 bilgisayar modeli kullanılarak kagir dolgu malzemeleri (tuğla, gazbeton, bimsblok) ile oluşturulan yapı kabuğu kesitlerinde yalıtımsız durumda dolgu malzemesi değişimi ve dışarıdan yalıtımlı durumunda dolgu malzemesi ve yalıtım malzemesi (EPS, XPS, MW) değiştirildiğinde sıcaklık, nem ve su içeriğinin değişimi araştırılmıştır. 2. YÖNTEM Günümüzde, duvar konstrüksiyonlarının ve katmanları- nın zamana bağlı sıcaklık, su ve nem performansı ile ilgili gerekli verileri kullanıcıya sağlayan çok sayıda bilgisayar modeli geliştirilmiştir. CHMC (Canada Mortgage and Housing Corporation)’nin yaptığı bir araştırmada, bu amaç için gelişti- rilen 45 bilgisayar modeli incelenmiş ve bu modellerden üçü, gerekli kriterleri karşılaması açısından farklı duvar konstrük- siyonlarının higrotermal performansının değerlendirilmesinde uygun bulunmuştur. Bu bilgisayar modelleri MATCH, WUFİ ve MOİST’tir. Bu modeller duvar konstrüksiyonu içerisin- deki ısı, sıcaklık, su ve nem akışını tek ve iki boyutlu olarak hesaplamaktadır. WUFİ-ORNL/IBP, modüller yardımıyla çalışan bilgisayar modeli, farklı bina kabuğu sistemleri için su ve suyun zarar- larına karşı çözümler üretilmesini sağlamaktadır. Bu program iklimsel ve malzeme veritabanları ile birlikte çalışmaktadır. WUFİ-ORNL/IBP’nin ana modülü sayısal eşitliklerin çözü- münü yaparken, diğer modüller iklim, konstrüksiyon ve iç ortam iklimsel koşulların detaylarının üretilmesini sağlamaktır. Modüllerin her biri birbiriyle ilişkili olarak çalışmaktadır. Hesap sonuçları duvar konstrüksiyonu katmanlarındaki su miktarı, bağıl nem ve sıcaklık değerlerindeki değişimi saatlik, günlük ve yıllık olarak vermektedir. Çalışmada oluşturulan duvar kesitlerinde, yaygın kullanılan dolgu malzemelerinden tuğla, gazbeton ve bimsblok seçilmiş- tir. Önce duvarlar yalıtımsız, daha sonra da dışarıdan yalıtımlı olarak incelenmiştir. Yalıtım malzemesi olarak EPS (Genleş- tirilmiş Polistren Köpük), XPS (Haddeden Çekilmiş Polistren Köpük) ve MW (Mineral Yün) kullanıldığı kabul edilmiştir. Oluşturulan duvar kesitleri, kuzey yönünde düzenlenmiş ve bir metre yüksekliği sahiptir. Kesitlerde kullanılan malzemelerin fiziksel özellikleri Çizelge 1’de verilmektedir. Y. DOÇ. DR. FILIZ UMAROĞULLARI Y. DOÇ. DR. ESMA MIHLAYANLAR PROF. DR. GÜLAY ZORER GEDIK Y. MIMAR SELDA HASAN MAKALE DIŞ DUVARLARDA SICAKLIK, SU VE NEM PERFORMANSININ İNCELENMESİ (*) (*) 1. Ulusal Yapı Fiziği ve Çevre Kontrol Kongresi’nde sunulmuştur.