Yalıtım Dergisi 139. Sayı (Ekim 2015)

44 Ekim 2015 • www.yalitim.net GÖRÜŞ ECE SAYKAL ÇEVKAK Kalite Yöneticisi YAPI MALZEMELERİ SEKTÖRÜNDE HAKSIZ REKABET “H aksız Rekabet”, ticaret hukukunda, bir kişi ya da kurumun bir diğeri üzerinde herhangi bir alanda uyguladığı zarar verici hareketlerin tümüne veri- len addır. Tüm sektörlerin en büyük sorunu olan bu kavrama inşaat ve yapı sektörlerinde de sıklıkla rastlanmak- tadır. Örnek vermemiz gerekirse; • Başka bir işletmeye ait ürünlerin ve rakip markaların taklit edilmesi • Kendi ürünlerinin kalitesine yönelik olarak aldatıcı reklâmlar yapılması • Kendisinde olmayan nitelikleri varmış gibi göstererek aldatıcı ad ve işaretler kullanılması • Kötüleme • Gerçeğe aykırı bilgi verme • Aldatıcı reklâm • İltibas • Rakiplerin imalat ve ticaret sırlarını ele geçirme • Başkasının imalat ve ticari sırlarından yararlanma • İş hayatı şartlarına uymama. Yukarıda bahsettiğimiz konular ve benzerlerinde, tespit davası, men davası, düzeltme (eski hale iade) davası, tazminat davaları (maddi/manevi tazminat), hükmün ilân edilmesi gibi hukuki sorumluluklar ortaya çıkmaktadır. Haksız rekabet davaları, dava açmaya hakkı olan tarafın bu hakların doğduğunu öğrendiği tarihten itibaren bir yıl ve her halde bunların doğumundan iti- baren üç yıldır. Haksız rekabet eylemi doğrudan kendisine yönelmese de zarar gören ya da görme tehlikesi bulunan işletme sahibi, haksız rekabet yüzünden ekonomik çıkarları zarara uğrayan müşteri ve bunların bağlı oldukları mesleki kuruluşlar ve iktisadi birlikler, tazminat dışında, tespit, yasaklama ve düzeltme davası açabilir. Dava açılabilecek kişiler ise haksız rekabet eylemini işleyen kişiler, haksız rekabete konu olan malları, durumu bilmeden ya da bilerek satışa sunan ya da kişisel gereksiniminden daha fazlasını elinde bulunduran kişiler, haksız rekabet eylemini işleyenleri yanında çalıştıran kişilerdir. Konuyu EPS sektörü üzerinden değerlendirmemiz gerekirse, merdivenaltı tabir edilen üretim tipi, hem standartlara uygun üretim yapan üreticileri hem de konu hakkında kısıtlı bilgi sahibi olabilen son kullanıcıları olumsuz yönden etkilemektedir. 28703 sayılı Resmi Gazete’de 10.07.2013 tarihinde yayınlanan Yapı Malzemeleri Yönetmeliği’nin amaçlarından biri de bu haksız rekabet ortamını asgariye indirebilmektir. Bu yönetmelik kapsamında yapılan Piyasa Gözetim Denetim (PGD) faaliyetleri, yapı malzemelerinin piyasaya arzı, dağıtımı veya piyasada iken Yapı Malzemeleri Yönetmeliği’ne veya yönet- melikte atıfta bulunulan teknik şartnamelere uygun olarak üreti- lip üretilmediğinin, güvenli olup olmadığının denetlenmesi veya denetlettirilmesi, güvenli olmayan yapı malzemelerinin güvenli hale getirilmesinin temin edilmesi, gerektiğinde yaptırımların uygulanması faaliyetleri olarak tanımlanır. PGD faaliyetleri ile beraber, gerekli CE veya G işaretlemeli ürün sayılarında artışlar gözlenmiştir; ancak bu artış yeterli değildir. Çözüm için sektör olarak hareket edilmeli, düzeni bozan üreticiler hakkında gerekli işlemlerde bulunulmalı, yönetmelik ve standartlara aykırı hareket edildiği durumlarda gerekli mercilere ulaşılmalıdır. Bu konuda EPS Sanayi Derneği’ne piyasada uygunsuz oldu- ğunu düşündüğünüz numuneleri ulaştırarak Kalite Denetim Sis- temi (KDS) kapsamında testlerinin yapılmasını sağlayabilirsiniz. 2015 yılı içerisinde 15 firmanın numunelerine testler uygulan- mıştır ve uygulanmaya devam edilmektedir. Bu kontrol sırasında gerekli olan etiket ve işaretlerin yanı sıra ürünün karakteristik tip özellikleri de kontrol edilerek, standartlara uymayan firmalara uygunsuzluklar yazılmakta ve firmalar ile düzeltici çalışmalara başlanmaktadır. Denetlenen özellikleri şu şekilde sıralamak müm- kündür. (Değerlendirmeler bilindiği üzere aşağıdaki başlıklar altında verilen Kalite Denetim Sistemi Yönergesi kapsamında yürütülmektedir). • Deney sonuçlarının, ilgili standartlarında verilen ölçütler çerçevesinde üreticinin ürünün etiket bilgilerinde beyan ettiği değerlere ve taahhütnameye uygunluğu. • Deney sonuçlarından herhangi birisinde veya tamamında uygunsuzluk olması ve uygunsuzluğun niteliği. • İnşaat mühendisliği uygulamalarında kullanılan hafif dolgu malzemelerinin yangına tepki sınıfı ve beyan değerlerinin incelenmesi. • İlgili ürün ve sistem standardında tanımlanan işaretleme, etiketleme ve CE işareti ölçütlerine göre gerçekleştirilip gerçekleştirilmediği. • Etiketsiz ürünlerin doğrudan uygunsuzluk olarak değerlendirilmesi. 2013 yılında başlayan bu uygulama sonucunda Kalite Denetim Sistemi onaylı firma sayısı 2015 yılında on yediye ulaşmıştır. Y