Yalıtım Dergisi 138. Sayı (Eylül 2015)

MAKALE 62 Eylül 2015 • www.yalitim.net bir çift tabakalı duvardır. PT.yd/13.5-8.5/ÇK-PAS/BM10/TY4 duvarı ise aynı duvarın hava boşluğunun 10 cm’e çıkartıldığı halidir. PT.yd/13.5-8.5/ÇK-PAS/BM10/TY8 duvarları ise 10 cm boşluğun içerisine 8 cm taşyünü koyulmuş halidir. 8,5 cm kalınlığında tuğla içerdiği için üç duvarda da 100- 125 Hz aralığında kritik frekans nedeniyle düşüş gözlen- mektedir. Sistemdeki hava boşluğunun 5 cm’den 10 cm yükseltilmesi ile birlikte alçak ve orta frekanslarda ortalama 5 dB artış, yüksek frekanslarda ise 10 dB’e kadar artış yaşan- mıştır. 5 cm boşluk içeren duvarda B ve C bölgelerini 1082 Hz, 10 cm boşluk içeren duvarlarda ise 541 Hz ayırmaktadır. Alçak ve orta frekanslarda B bölgesi etkindir ve bu bölgede hava boşluğunun genişliğinin etkisi bulunmaktadır. Yüksek frekanslarda ise C bölgesi etkili olmakta ve bu nedenle hava boşluğunun yutuculuğunun artışının etkisi görülmektedir. Taşyünü kalınlığı iki duvarda da aynı olmasına rağmen ses yutuculuk etkisi hava boşluğu kalınlığının artması ve havanın kendi yutuculuğu nedeniyle farklılaşmaktadır. B ve C böl- gelerini ayıran frekans 5 cm hava boşluğu bulunan duvarda 1082 Hz, 10 cm hava boşluğu bulunan duvarda 541 Hz’te oluşmaktadır. 1000 Hz’ten itibaren iki duvarın ses azaltım indisleri arasındaki fark önemli ölçüde artmaktadır. Sistemdeki taşyünü kalınlığının 4 cm’den 8 cm yükseltil- mesi ile birlikte, alçak ve orta frekanslarda artış yaşanmamış, yüksek frekanslarda ise 8-10 dB artış yaşanmıştır. Bunun nedeni, B bölgesinde tabakaların kendi ses yalıtımları ve hava boşluğunun genişliğinin etkili olması, C bölgesinde ise tabaka- ların kendi ses yalıtımları ve hava boşluğunun yutuculuğunun etkili olmasıdır. Karşılaştırmakta olduğumuz iki duvar arasında tabakalar ve hava boşluğu genişliği bakımından fark olmaması, fakat boşluk içerisindeki ses yutuculuğunda fark olması, C bölgesinde yani yüksek frekanslarda artışa neden olmuştur. Boşluğun iki katına çıkmasıyla Rw 64 dB’den 70 dB’e, pembe gürültü açısından Rw+C 63 dB’den 69 dB’e, trafik gürültüsü açısından Rw+Ctr 60 dB’den 66 dB yükselmiştir. Taşyünü kalınlığının iki katına çıkmasıyla Rw 70 dB’den 71 dB’e, pembe gürültü açısından Rw+C 69 dB’den 70 dB’e yükselmiştir, trafik gürültüsü açısından Rw+Ctr 66 dB ile aynı kalmıştır. 4. SONUÇ Sunulan çalışma, tuğla, alçı levha ve taşyünü kullanılarak oluşturulan tek tabakalı, hava boşluklu ve çift tabakalı duvar yapı elemanlarının ısı, nem ve ses açısından değerlendirildiği bir araştırmanın parçasıdır. Bu çalışmada, yatay delikli tuğla ve taşyünü kullanılarak ve ısı ile nem gereksinimlerini sağlayarak tasarlanan çift tuğla duvar yapı elemanlarının ses azalma indis- leri laboratuvarda ölçülmüş, değerlendirilmiş ve ses azalma indisi açısından en uygun duvar yapı elemanının en doğru şekilde tasarlanması için gerekli değerler ortaya konulmuştur. Çizelge 4’te, bu çalışmanın sonucunda ortaya çıkan, duvar yapı elemanlarındaki bileşen değişikliklerinin ses azalma indis- lerine etkileri, frekans bölgeleri, ağırlıklı ses azalma indisi Rw ve spektrum adaptasyon büyüklükleri C ve Ctr için verilmiştir. Araştırmada yer alan tek tabakalı, hava boşluklu ek tabakalı ve çift tabakalı duvarların karşılaştırmalarına ileriki çalışmalarda yer verilecektir. KAYNAKLAR 1. Çevre ve Orman Bakanlığı, “Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği” (2002/49/EC); (2010), Resmi Gazete 27601. 2. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, “Yapı Malzemeleri Yönetmeliği” (305/2011/AB), (2013), Resmi Gazete 28703. 3. TSE, TSE 825, Binalarda Isı Yalıtım Kuralları, (2008). 4. TSE, TS EN ISO 10140-5:2010 (İngilizce Metin), Akustik - Yapı Elemanlarında Ses Yalıtımının Laboratuvar Ölçümü - Bölüm 1:Deney Yerleri ve Teçhizatı için Kuralları, (2011). 5. TSE, TS EN ISO 10140-2, Akustik - Yapı Elemanlarının Ses Yalıtımının Laboratuvarda Ölçülmesi - Bölüm 2: Hava ile Yayılan Ses Yalıtımının Ölçülmesi, (2013). 6. TSE, TS EN ISO 717-1 (İngilizce Metin), Akustik - Yapılarda ve Yapı Elemanlarında Ses Yalıtımının Değerlendirilmesi - Bölüm 1: Hava ile Yayılan Sesin Yalıtımı, (2013). 7. R.F. Barron, Industrial Noise Control and Acoustics, Taylor & Francis, (2002). 8. S. Yılmaz Demirkale, Çevre ve Yapı Akustiği, Birsen Yayınevi, (2007). Eylem Alçak-orta frekanslar Yüksek frekanslar (ağırlıklı) (spektrum adaptasyon) R w C C tr İkinci tuğla tabakası eklenmesi + ~22 dB + ~25 dB + ~25 dB - 2 dB - 2 dB Bir tuğla tabakasının kalınlığının arttırılması + ~2 dB - ~4 dB Aynı + 1 dB + 1 dB Boşluğa ses yutucu eklenmesi + ~2 dB + ~5 dB + 4 dB Aynı - 1 dB Boşluk derinliğinin iki katına çıkartılması + ~4 dB + ~8 dB + 6 dB Aynı Aynı Ses yut. malz. kalınlığının 2 katına çıkartılması Aynı + ~5 dB + 1 dB Aynı - 1 dB Çizelge 4: Hava tabakalı masif tuğla duvar yapı elemanlarındaki bileşen değişikliklerinin frekans bölgelerinde ses azalma indislerine, ağırlıklı ses azalma indisine Rw ve spektrum adaptasyon büyüklükleri C ve Ctr ‘ye etkileri Y