Yalıtım Dergisi 129. Sayı (Aralık 2014)

58 Aralık 2014 • www.yalitim.net Extrüder ilk bölgesinde karışımı hazırlanan malzemenin, extrüderin ikinci bölgesinde yoğunluk, kalınlık ayarlaması ise zonlardaki sıcaklıklara göre yapılıyor. Son olarak kalıp ağzından alınan XPS ürünü, kalibratörde kalınlık ve genişlik ayarlaması yapılarak kesim hatlarına iletiliyor. XPS ürünü 45 metre hat boyunca soğuma yaptıktan sonra ebatlama işlemi yapılır ve paketlenerek sevke hazır hale getirilir. XPS ILE ISI YALITIMI VE DEKORATIF UYGULAMALARIN AVANTAJLARI • Kapalı hücre yapısına sahip olduğundan su geçirmez. Hava şartlarından etkilenmez. • Yüksek basma dayanımına sahiptir. • Düşük ısı iletkenlik değerine sahiptir. • Farklı ölçülere işlenebilme ve dekoratif amaçlı kullanılabilme özelliği vardır. • Yüksek su buharı geçirgenliğine sahiptir. XPS ürünlerinde önceki yıllarda HCFC gazı kullanılmaktaydı. Son iki yıldır XPS üreticileri, çevreye duyarlı HFC gazı kullanımı ile bu süreci olumlu yönde geliştirdi. 2015 yılı itibariyle de HCFC gazlarının kullanımı yasaklandı. Ayrıca XPS ürünlerinde TS EN 13164 standardı kapsamında test ve belgelendirme yapılıyor. ORGANIK BILEŞEN PENTAN VE EPS Genleştirilmiş Polistiren Sert Köpük (EPS-Expanded Polys- tyren Foam), stiren monomerin polimerizasyonuyla petrolden elde edilen, köpük haldeki kapalı gözenekli tipik olarak beyaz renkli ve gri/karbonlu bir termoplastik malzemedir. Polistiren taneciklerinin şişirilmesi ve birbirine kaynaşması ile elde edilen EPS ürünlerde, taneciklerin şişirilmesi ve köpük elde edilmesi için kullanılan şişirici gaz “Pentan”dır. Organik bir bileşen olan pentan, tanecikler içinde çok sayıda küçük gözeneklerin oluşmasını sağladıktan sonra, üretim sırasında ve üretimi takiben çok kısa sürede hava ile yer değiştirir. Açığa çıkan pentan gazı atmosferde zaten bulunan karbondioksit ve su buharına dönüşür. Pentanın açığa çıkmasıyla malzemenin bünyesinde bulunan çok sayıdaki (yoğunluğa bağlı olarak 1 m 3 EPS’de 3-6 milyar) küçük kapalı gözenekli hücreler içinde durgun hava hapsolur. Malzemenin yüzde 98’i hareketsiz havadır; yüzde 2’si ise polistirendir. EPS’NIN KULLANIM ALANLARI Inşaat sektöründe: Yapıların iç ve dış duvarlarının sıcak ve soğuğa karşı yalıtımlarında, dekoratif uygulamalar ve sövelik imalatında, zeminden ısıtma sistemlerinde, pres ahşap-plastik kapılarda dolgu materyali olarak, dilatasyon fugalarında ve Geofoam uygulamalarında. Soğutma sektöründe: Soğuk hava depoları, klimatize edilmiş antrepolar, buz fabrikaları, frigofrik vagon gemi trey- ler gibi her türlü taşıtlarda, soğuk ya da sıcak sıvı nakli yapan borularda, endüstriyel ve ev tipi buzdolapları imalinde, termos kutularda ve balık kasalarında. Tarım sektöründe: Granül halinde toprağa karıştırılarak her türlü sulama sonucu toprak yüzeyinde oluşan ve bitkilerin gelişimlerini önleyen kaymak tabakasının oluşmasına engel olmak amacıyla. Denizcilik sektöründe: Deniz iskelelerinde kütükler halinde yüzdürücü dolgu malzemesi olarak, cankurtaran yelek ve simitleri, kurtarma salları ve yüzdürücü şamandıralar ima- linde, gemi ve tekne ambarlarında, sportif teknelerde yüzdü- rücü dolgu materyali olarak. Görsel sanatlar, reklamcılık ve dekorasyon sektörle- rinde: Vitrin, sahne panoları ve dekorlarda. Sağlık sektöründe: Soğuk zincir kutuları, organ nakli, kan, tüp bebek ilaçlarının korunması ve naklinde. Ambalaj sektöründe: Beyaz eşya korunması ve taşınma- sında, gıda, yiyecek ve içecek kaplarında, oyuncak kutularında, kırılacak eşya ambalajlamada. EPS ÜRETIMI EPS hammaddeleri tanecik çapı, şişebilme kabiliyeti ve ren- gine göre farklılık göstermektedir. Temel olarak Beyaz EPS ve Gri Karbonlu EPS olarak iki sınıfa ayrılır. EPS üretiminde ilk aşama ön şişirmedir. Ön şişirme aşama- sında, EPS tanecikleri miksere alınıp 160 °C buhar ile şişirilir. Tanecik çapları 0,8-1,2 mm’den yoğunluğa ve hammadde çapına bağlı olarak 30-60 mm’ye çıkartılır. Ön şişirme ünite- sinde istenilen yoğunluğa ayarlanan EPS tanecikleri, bünye- sindeki fazla Pentan gazını emisyon etmek için hava şartlarına bağlı olarak 12-24 saat bez silolarda dinlendirilir. Dinlenmiş EPS tanecikleri Enjeksiyon ve Blok makinalarına üretim için alınır. Üretim makinalarında yine buhar ile kaynaşma yapılıp sonrasında vakumlama yapılır ve kalıp dışına alınır. Blok üretimlerinde ise, bloklar kapalı stok alanında dinlendirildikten sonra kesime alınır. Dinlenme sürecini tamamlayan bloklar tel kesme ile istenilen ebatlarda kesilerek pakete alınır. EPS ILE ISI YALITIMI VE DEKORATIF UYGULAMALARIIN AVANTAJLARI • Hafiftir. Uygulaması kolaydır. • Uygun basma dayanımına sahiptir. • Özellikle karbonlu ürünlerinde çok düşük ısı iletkenlik değerine sahiptir. • Farklı ölçülere işlenebilme ve dekoratif amaçlı kullanılabilme özelliği vardır. • Yüksek su buharı geçirgenliğine sahiptir. • Isı yalıtımı ile birlikte büyük ebatlarda imalatı yapılabildiğinden karayolları, heykelcilik, film sahnesi vb. çok farklı uygulama alanlarına sahiptir. EPS ürünlerinin ozon tabakası üzerinde etkisi yoktur. Aksine ısı yalıtımı ile karbon salınımı azaltma etkisiyle dolaylı fayda sağlar. EPS ürünlerinde TS EN 13164 standardı kapsamında test ve belgelendirme yapılır. Y MAKALE