Yalıtım Dergisi 128. Sayı (Kasım 2014)

MAKALE 68 Kasım 2014 • www.yalitim.net Taneli yapıdaki gözenekli malzemelerde kullanılan bağlayıcı miktarı, malzemenin gözeneklilik yapısını doğrudan etkile- yen bir başka etmendir. Horoshenkov & Swift [11], çeşitli boyutlardaki kauçuk taneler ile poliüretan bağlayıcı mad- denin basınç altında sıkıştırılmasıyla hazırladıkları malzeme örneklerinde bağlayıcı madde oranının, ses yutuculuğuna olan etkisini sorgulamışlardır. Malzeme içerisindeki polimer esaslı bağlayıcı miktarı arttıkça, ses yutma performansının azaldığı görülmüştür (Şekil 13). Kireç bağlayıcının kullanıldığı kenevir kıymığı katkılı beton üzerine yapılan çalışmada da, bağlayıcı oranı arttıkça malze- menin ses yutma performansının azaldığı gözlenmiştir [12, 13, 14]. Bağlayıcı malzemesi farklı olan bu iki malzemeden elde edilen veriler birbirlerini destekler nitelikte olsalar bile bağlayıcı malzemenin çeşidi, miktarı ve niteliklerinin, malze- menin gözenek yapısına ve ses yutma performansına etkilerini iyi anlamak için kapsamlı deneysel çalışmalara ihtiyaç vardır. Malzemeye katılan lifler de malzemenin ses yutma perfor- mansını etkileyebilecek şekilde gözeneklilik yapısına etki ede- bilmektedir. Neithalath yaptığı çalışmada [9], değişik boyut- lardaki eleklerden geçirilerek gruplanan taneler ve çimento bağlayıcı ile hazırladıkları beton karışımlarına 1-2 mm kalınlı- ğında, 50 mm uzunluğunda polipropilen lifleri katarak, liflerin malzemenin ses yutuculuğuna etkisini incelemiştir (Şekil 15). #8 kodlu elekten geçen taneler ile hazırlanan ve karakteristik gözenek boyutu 2-2,5 mm arasında değişen örneklerde, lif hacmindeki artışın, maksimum ses yutma katsayısı değerini değiştirmediği görülmüştür. #4 kodlu elekten geçen taneler ile hazırlanan ve gözenek boyutu 2,5-3,5 mm arasında deği- şen örneklerde, içine katılan lif hacmi arttıkça malzemenin maksimum ses yutma katsayısının belirgin düzeyde arttığı gözlenmiştir. Lif hacmindeki artışın ses yutuculuk değerine en çok etki ettiği örnekler ise #3/8 kodlu elekten geçen taneler ile hazırlanan ve gözenek boyutu ve 4,4-5,2 mm arasında deği- şen örneklerdir. Sonuç olarak, lif katılmamış örneklerin ses yutuculuk katsayısı ile karşılaştırıldığında, gözenek boyutunun lif boyutuna yakın olduğu örneklerde lif hacmindeki artışın maksimum ses yutuculuk değerini değiştirmediği; gözenek boyutlarının lif boyutlarından büyük olduğu örneklerde ise lif hacmindeki artışın maksimum ses yutuculuk değerini önemli ölçüde yükselttiği anlaşılmaktadır [9]. 5. SONUÇ Malzemelerin akustik niteliklerini mikro yapı ölçeğinde irdeleyen araştırmalar, gözenek yapısı dikkate alınarak nitelikli ses yutucu malzemelerin geliştirilmesini, tasarım ve üretim aşamalarında yeni malzemelerin akustik yeterliklerinin sınan- masını ve akustik özelliklere katkıda bulunan hammadde ve bileşim özelliklerinin iyi anlaşılmasını mümkün kılmaktadır. Son dönemde yapılan araştırmalarda, “açık gözeneklilik oranı arttıkça malzemenin ses yutuculuk değerinin artacağı” görüşü tartışılmakta; açık gözeneklilikle birlikte, gözenek boyutu ve dağılımının da malzeme içerisindeki sesin yayılımını etkileyen önemli parametreler olduğu belirtilmektedir. Göze- nek çapı ve küçük-büyük gözenek ilişkisinin, açık gözeneklilik oranı düşük olsa dahi, ses yutumunu artırabilen öğeler olduğu Şekil 14: Kenevir kıymığı katkılı beton örneklerde bağlayıcı oranı ile ses yutma katsayıları arasındaki ilişki [12: s. 255] Şekil 13: “Kauçuk tanelerinin poliüretan bağlayıcı ile konsolide edilmesiyle oluşturulan malzeme” örneklerinde bağlayıcı miktarı arttıkça ses yutma katsayısındaki düşüşü gösteren grafik [11:s.678] Şekil 15: “Gözenekliliği artırılmış beton” örneklerinde, lif katılmamış örneklerinkine kıyasla, lif hacmindeki artış ile maksimum ses yutma katsayısı değeri arasındaki ilişki [9:s.82]