Yalıtım Dergisi 128. Sayı (Kasım 2014)

30 Kasım 2014 • www.yalitim.net TEKNİK depolarken, yay ise potansiyel enerji depolar. Daha önce de bahsedildiği gibi kütle ve yay üzerinde hiçbir kuvvet yoktur. Onlar enerjilerini doğal frekansa eşit oranda bir ileri bir geri dönüştürürler. Sönüm ise enerji depolamak yerine enerjiyi harcar. Sönüm kuvveti hızla orantılı olduğundan, hareket büyüdükçe enerji daha fazla sönümlenir. Böylece sönüm elemanı tarafından sönümlenen enerji ile kuvvet tarafından beslenen enerjinin eşit olduğu bir noktaya ulaşılır. Bu noktada sistem kendi maksimum genliğine ulaşır ve uygulanan kuvvet aynı kaldığı sürece bu genlikte titremeye devam eder. TITREŞIMDEN KORUNMA Titreşimden korunmanın temel hedefi, titreşimi kayna- ğında azaltmaya yönelik olmalıdır. Genellikle makina dizaynı sırasında titreşimi azaltacak zeminler yapmak ve titreşimi az olan makinalar satın almak gerekir. Kullanılan makinaların bakımlarını zamanında yapmak, vuran ve titreşen kısımlara yalıtım uygulamak da şarttır. Titreşim ölçümlerinde, titreşim düzgün (sinüzoidal) ise etkin değer rms hızı m/sn cinsinden oktav bantları ile ölçülür. Titreşimin (yer değiştirme, hız, ivme cinsinden) rms Değeri: Belirli bir zaman aralığında ölçülen titreşim değerlerinin karelerinin ortalamasının kare kökünü ifade eder. Titreşim yayılımını, şiddetlenmesini ve yankılanmasını kont- rol etmek için; a. Makinanın yerleşimini (emme tabanı üstünde) duvar ve zeminden izole etmek b. Taban bağlantılarına ve yerleşim noktalarına anti titreşim materyali ara parçaları yerleştirmek c. Titreşim yapan makinaları diğer kısımlardan ayırarak yerleşim esnasındaki diğer kısımlarla ve çalışma odasıyla temas halinde olmamasına dikkat etmek gerekir. TITREŞIM VE SAĞLIK Titreşimi, insan sağlığı üzerindeki etkisi bakımından iki fiziksel büyüklüğü ile tanımlamak mümkündür: “Titreşimin Frekansı” ve “Titreşimin Şiddeti”. Titreşimin Frekansı: Birim zamandaki titreşim sayısına titreşimin frekansı denir. Birimi Hertz’dir (Hz). Titreşim Şiddeti: Titreşimin oluştuğu ortamda titreşimden ileri gelen enerjinin hareket yönüne dikey, birim alanda, birim zamandaki akım gücüne titreşimin şiddeti denir. Birimi “W/ cm 2 ”dir. Endüstrideki titreşim kaynaklarının başlıcaları ise genellikle el ve el parmakları ile kollara ulaşan titreşimleri oluşturan titreşim kaynaklarıdır. Bunlar, taş kırma makinaları, kömür ve madencilikte kullanılan pnömatik çekiçler, ormancılıkta kullanılan taşınabilir testereler, parlatma ve rende makina- larıdır. Bu araçlar dönerek, vurarak veya hem dönerek hem de vurarak titreşirler. Tüm vücudun etkisi altında kaldığı titreşim kaynakları da traktör ve kamyon kullanımı, dokuma tezgahları, yol yapım, bakım ve onarım makinaları ile özellikle çelik konstrüksiyonlu yapılarda titreşime sebep olan makina ve tezgahlardır. Insanlar 1 Hz. ile 1000 Hz. arasındaki titreşimleri algılar- lar. Insan, titreşimin düşük frekanslarında sarsıntı hisseder. Buna karşılık titreşimin yüksek frekanslarında karıncalanma hatta yanma hissi duyar. Gürültü kirliliğini diğer çevre kirliliği faktörleri ile karşılaştırmak doğru olmaz. Onun etkileri küçük adımlarla ve sinsice oluşur. Ancak kalıcıdır ve kurtulması zor- dur. Gürültünün insanlar üzerine olan iletişim bozuklukları, konsantrasyon ve öğrenme zorlukları, sinirlilik ve strese yol açan uyuma zorluğu gibi ruhsal-duygusal kategoriye giren etkilerinin yanı sıra doğrudan sağlığa olan etkileri de bilin- mektedir. KAYNAKLAR - http://tr.wikipedia.org/wiki/Titre%C5%9Fim http://www.yenikalite.com/index.php?topic=3557.0 - http://www.cevreonline.com/ http://enginsalli.blogcu . com/gurultu-ve-titresim/3396883 baskentsaglik.com Y