Yalıtım Dergisi 127. Sayı (Ekim 2014)

MAKALE 56 ekim 2014 • www.yalitim.net elde edilen ürünler ahşap plastik kompozitleri (APK) olarak adlandırılmaktadır. APK, kendisini oluşturan plastik ve ahşaba kıyasla daha üstün özelliklere sahip olması sayesinde tüm dünyada geniş kullanım alanları bulmaya başlamıştır. Bu özellikler arasında plastik malzemeye kıyasla daha düşük maliyetli olmaları ve doğada daha kolay bozularak çevre dostu olmaları, ağaç malzemeye kıyasla ise daha iyi boyutsal stabiliteye sahip olmaları, istenilen boyut ve şekilde, farklı renk ve dokuda üretilebilmeleri, çatlamalara, mantarlara ve böceklere karşı daha dayanıklı olmaları, geri dönüşümlü/atık malzemelerden üretilebilmeleri sayılabilir [1]. Ahşap plastik kompozitler kapı-pencere doğraması, kamelya malzemesi, taban döşeme malzemesi ve dış cephe kaplaması olarak kullanılabilmektedir. Dış cephe kaplaması olarak kullanılacak malzemenin çevreyle uyumlu, dış ortamdan kaynaklanan fiziksel ve kimyasal etkilere karşı dayanıklı, kolay işlenebilen, kullanıcı gereksinimlerini karşılayabilen, işçilik ve inşaat maliyeti düşük, yeniden düzenleme ve bakım kolaylığı sağlayabilen bir yapıda olması gerekmektedir [3]. Bu çalışmanın amacı, yukarıda bahsettiğimiz ahşap plastik kompozitlerin dış cephe kaplaması olarak kullanımının ekolojik yönden faydalarını belirlemektir. 2. APK ÜRETIMINDE KULLANILAN DOLGU MADDELERI APK üretiminde çok değişik türde organik ve inorganik dolgu materyali kullanılabilmektedir. Günümüzde halen APK üretiminde yoğun olarak inorganik dolgu materyalleri APK üretiminde değerlendirilmektedir. Ancak kalsiyum, talk, kal- siyum karbonat, alüminyum silikat, kil, cam dolgu, metal oksit benzeri dolgu maddeleri pahalı oluşları ve makine aksamında meydana getirdikleri aşınma dolayısıyla yerlerini organik dolgu materyallerine bırakmaya başlamışlardır. Odun unu ve lifleri, yıllık bitki lifleri, atık kağıt gibi organik dolgu maddeleri APK üretiminde başarıyla kullanılmaktadır. Ülkemizde bu açıdan bakıldığında büyük miktarda orman endüstri atıkları ve tarımsal atıklar mevcut olup, rasyonel bir şekilde değer- lendirilmemektedir. Orman endüstri atıklarının ve tarımsal atıkların ekolojik olarak en büyük faydası, biyolojik olarak bozunabildiklerinden çevreye herhangi bir zarar vermemele- ridir. Bundan dolayı bu gibi lifsel kaynakların ahşap polimer kompozit üretiminde değerlendirilmesi çevresel açıdan çok büyük yarar sağlayacaktır. APK üretiminde kullanılabilen lifsel materyallere ilişkin bilgiler aşağıda kapsamlı bir biçimde aktarılmıştır. 2.1. Odun Lifleri Odunsu hücreler, yaptıkları göreve ve türlerine göre farklı yapı gösterirler. Iğne yapraklı ve yapraklı ağaç odunlarının destek, iletim ve depolama görevi yapan elemanları vardır. Hücrelerin bu farklı özelliklerinden dolayı bazı türler bazı kullanım yerlerinde daha üstün tutulurlar. Örneğin uzun lifli türler, lif levha ve kağıt yapımı için daha uygundurlar. Yapraklı ağaç odunları anatomik yapı bakımından, iğne yapraklı ağaç odunlarına göre daha karmaşık bir yapı göstermektedirler [5]. Tablo 1’de iğne yapraklı ve yapraklı ağaç odunlarının hücre tipleri ve oranları gösterilmektedir. 2.2. Yıllık Bitki Lifleri Yıllık bitkiler bol ve ucuz selülozik lif kaynaklarıdır. Tarımsal liflerin yapısı, özellikleri ve bileşimi onları kompozit, tekstil ve kağıt üretimi gibi kullanım alanları için uygun bir materyal yapmaktadır. Ayrıca tarımsal lifler yakacak, kimyasal madde, enzim ve yiyecek üretiminde de kullanılabilmektedir [6]. Dünyada ve Türkiye’de odun dışı yıllık bitki kökenli ligno- selülozik maddelerin yaklaşık potansiyeli Tablo 2’de göste- rilmiştir [7]. Tablo 2. Dünya ve Türkiye lif kaynaklarının potansiyeli Tablo 1. İğne yapraklı ve yapraklı ağaç odunlarının hücre tipleri ve oranları [5] İğne Yapraklı Ağaçlar Yapraklı Ağaçlar Hücre Tipi Hücre Oranı (%) Hücre Tipi Hücre Oranı (%) Traheidler Paranşimler Reçine Kanalları 90-95 4-10 0-1 Lifler Traheler Özışınları Boyuna Paranşimler 15-60 20-60 5-30 0-15 Dünya Lif Kaynakları Dünya Yıllık Bitki Sapı (ton) Türkiye Lif Kaynakları Türkiye Yıllık Bitki Sapı (ton) Tahıl sapları 1 145 000 000 Buğday sapı 18 000 000 Diğer saplar 970 000 000 Arpa sapı 8 000 000 Şeker kamışı 75 000 000 Pamuk sapı 3 000 000 Göl kamışı 30 000 000 Mısır sapı 2 500 000 Bambu 30 000 000 Ayçiçeği sapı 2 500 000 Pamuk lifi 15 000 000 Kendir-kenevir 2 000 000 Jüt, Kenaf, Kendir 10 900 000 Tütün sapı 300 000 Papirus 5 000 000 Çavdar sapı 240 000 Pamuk linteri 1 000 000 Pirinç sapı 200 000 Esparto otu 500 000 Göl kamışı 200 000 Sisal ve abaca yaprakları 480 000 Pamuk linteri 100 000 Sabai out 200 000 Pamuk şiti 580 000 Odun 1 750 000 000 Asma çubuğu 600 000 Toplam 4 033 080 000 38 220 000