Yalıtım Dergisi 127. Sayı (Ekim 2014)

52 ekim 2014 • www.yalitim.net PERSPEKTİF ısı yalıtımı sağlayan bir malzemedir. XPS (Extruded Polystyrene): Polistren taneciklerinin atmosferik/atmosferik olmayan şartlarda HCFC/CO 2 ile şişiri- lerek üretilen ve bu gaz sayesinde yalıtım sağlayan bir mal- zemedir. Taşyünü: Bazalt kayasının çok yüksek sıcaklıkta eritilip, eriyik haldeki taşı hızlı bir şekilde soğutarak süzülmesi ile elde edilen elyafların, bakalit isimli katkılarla etüvlerde pişirilip levha haline getirilmesi yöntemiyle üretilir. İçerisinde herhangi bir gaz bulunmayıp, elyaflar arasındaki doğal hava ile ısı yalıtımı sağlamaktadır. Bu malzemeler arasında bulunan EPS ve XPS levhalar, alev geciktirici katkısı sayesinde TS-13501-1’e göre “E”; DIN4102’ye göre ise “B1” yangın sınıfında olup, taşyünü her iki standartta da “A1” sınıfındadır. ISI YALITIM SISTEMLERI UYGULAMALARININ YANGIN RISKLERINE KARŞI GÖSTERDIĞI DEĞIŞIMLER Türkiye’de 2000’li yılların başından itibaren mantolama uygulamaları ağırlıklı olarak XPS levhalarla yapılmaktaydı. Hatta ilk dönemler, şu anda olduğu gibi ısı yalıtım paket sis- temleri dahi yoktu. Daha sonraki yıllarda gerek TS-825 stan- dardının etkisi, gerekse 2011 yılındaki değişikliğe mukabil, tüm binaların 2017 yılına kadar ısı yalıtımlarının yaptırılması ve enerji belgesi kullandırılmasının zorunlu hale getirilmesi gibi sebeplerle pazara giren birçok üretici firma sayesinde paket sistemlerin kullanımı artmıştır. Yıllar geçtikçe ısı yalıtım sistemleri daha iyi öğrenilmeye başlanmış ve yangın riskine karşı önlemler artırılmıştır. Son 10 yılda çıkarılmış olan yangın yönetmelikleri incelen- diğinde, özellikle binaların dış cephelerini de kapsayan önemli değişiklikler olduğu görülecektir. 2009 yılında yayınlanan kap- samlı yönetmelikle beraber Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın 16.07.2014 tarihinde yayınladığı genelgeyle binaların dış cep- hesinde kullanılan ısı yalıtımı sistemlerinin, Binaların Yangın- dan Korunması Hakkındaki Yönetmelik hükmü gereği, yüksek binalarda (21,50 m ve daha yüksek) “Zor Yanıcı”(A2-s1,d0) ve diğer binalarda (21,50 m altında) ise “Zor Alevlenici” (B,C- s1,d0/A2-s2,d0/A2,B,C-s3,d0/A2,B,C-s1,d1/A2,B,C-s1,d2/ A2,B,C-s3,d2) olması gerektiği, ETAG 004’e göre sistem olarak akredite edilmiş bir laboratuvardan belgelendirilmesi kaydıyla kullanılması öngörülmüştür. Bu ifade bize, orta- lama 7 kat ve üzeri binalarda taşyünü mantolama/giydirme cephe/gazbeton vb. (zor yanıcı sınıfı şartlarını sağladığından) malzemelerin kullanılmasının zorunlu olduğu gerçeğini gös- termektedir. 7 kat altı yapılarda ise ETAG 004 sistem şartları yerine getirildiği taktirde EPS/XPS levhaların kullanılabile- ceğidir. Bu uygulamanın başlangıcı ise 01.01.2015 olarak kabul edilmiştir. Mantolama pazarının kendi içerisindeki değişimleri ince- lendiğinde XPS ve EPS polistren levhaları pazarının azalma eğiliminde olduğu (özellikle XPS levhaların); taşyünü arzının artmasıyla beraber ürün satış fiyatlarındaki azalmaya paralel olarak mantolamada kullanılan taşyünü pazar yüzdesinin de gittikçe arttığı gözlemlenir. Taşyününün, A1 yangın sınıfına sahip yanmaz bir malzeme olduğu düşünüldüğünde de yapı stoğumuzun gün geçtikçe yan- gın risklerine karşı daha dayanıklı olacağı sonucuna varabiliriz. Burada unutulmaması gereken husus, mantolama paket sis- temleri dışında da cephede ısı yalıtımı yapılabileceğidir. Önceki bölümde adı geçen gazbeton ve pomza içerikli tuğlalardan da yeterli kalınlık sağlanması ve kolon ve döşeme alınlarının da benzer malzemelerle yalıtılması durumunda zaten yanmaz sınıfta yer alan ilgili malzemeler sayesinde yangın güvenliği sağlanmış olacaktır. Yangına karşı korunmada cephelerimizin ne kadar kritik bir rol üstlendiği gerçeğini hiçbir zaman unutmamalıyız. Basit bir örnekle açıklamak gerekirse, dış cephesi yanmaz ısı yalı- tım sistemleri ile yapılmış bir binanın herhangi bir katında çıkan yangında pencere boşluklarından sızan alevler üst katın duvarlarını eritip ilerleyemeyeceğinden, bir üst kattaki dairede yaşayanlar dahi yangından etkilenmeyecektir (Bu manada bazı binalarda her katta bir sıra taşyünü ile yangın kompartımanı yapıldığını hatırlamakta fayda vardır). Bu minvalde bahsi geçen şekilde bir denetim mekaniz- masının uygulanması, üretici firmaların paket sistemlerini oluştururken artık yangın riskine karşı daha özenli davranmak zorunda kalmalarını sağlayacaktır. Isı yalıtım sistemlerine getirilen bu düzenleme ile nihayetinde global anlamda enerji tasarrufunun yanında tüm can ve mal güvenliğimizin de korun- maya alındığı dikkatlerden kaçmamalıdır. Y