Yalıtım Dergisi 124. Sayı (Temmuz 2014)

56 YALITIM • TEMMUZ 2014 veya yangına dayanıklı yönlendirici ile alev üst kat cephesinden uzaklaştı- rılır. Spandrel denilen bu elemanların yüksekliği ve yönlendirici uzunluğu, yapının kullanım amacına bağlı olarak değişir. Genellikle 100 cm ila 150 cm arasındaki spandrel yüksekliğine ihti- yaç duyulmaktadır (Şekil 7) [4]. Bir- çok durumda yüksek katlı binalarda spandrel yüksekliği yaklaşık 100 cm civarında yapılmaktadır. Bu boyuttaki spandrel kullanılarak, yukarı doğru alevin yayılması belli bir dereceye kadar engellenebilir, fakat tamamen engellenemez [4] (Şekil 4). Buralarda aktif yangın önlemlerin alınması gere- kir. Yangın bariyeri olarak spandrel gibi uygulamalar farklı cephe tasarımla- rını kısıtlar. Bu nedenle tasarımcıya daha fazla alternatif sunulmalıdır. Bu durum BYKHY’de dikkat alınmıştır. olacak kadar yeterli miktarda ısı akışı oluşturması engellenmelidir. Bunun için çeşitli yöntemlerin uygulandığı görülür (Şekil 4, 5, 6). Örneğn, üst üste iki katın pencereleri arasında yangına dayanıklı bölüm oluşturulur makale Şekil 4. Yüksek binalarda alevin, spandrel olması ve olmaması durumunda yayılışı [10]. Şekil 5. Cephelerde spandrel uygulamaları [10]. Şekil 6. Sabit ve hareketli spandrel uygulamaları [10]. Buna göre “Alevlerin bir kattan diğer bir kata geçmesini engellemek için iki katın, pencere gibi korumasız boş- lukları arasında, düşeyde en az 100 cm yüksekliğinde yangına dayanıklı cephe elamanıyla dolu yüzey oluştu- rulur veya cephe iç kısmına en çok 2 metre aralıklarla cepheye en fazla 1.5 metre mesafede yağmurlama baş- lıkları yerleştirilerek cephe otomatik yağmurlama sistemi ile korunur” hükmü getirilmiştir. (II.b) Cephe yüzeylerindeki yana- bilir malzemeler, alevlerin bina üze- rinde düşey doğrultuda yayılmasına neden olabilir. Bu durumda dış cephe kaplamaların yangına tepki perfor- mansı (yanıcılık) ön plana çıkmakta- dır. Ayrıca, ulusal ya da uluslararası çeşitli deney yöntemleri ile cephe kaplamlarının yangın performansları değerlendirilebilmektedir. Bu deney standartlarından TS ISO 13785, bir pencere boşluğundan çıkan ve bina ön cephesi üzerine doğrudan etki eden alevlerle yapay şekilde oluş- turulan ve bir dahili (kapalı hacim) yangını temsil eder tarzda ısıya ve aleve maruz bırakıldığında, bina ön cephesindeki kaplamalarının, mal- zemelerinin ve yapısının yangına tepkisini belirlemek için uygulana- cak bir deney metodunu kapsar [2] [7]. Balkonlar, pencereler, pencere kepenkleri, tenteler vb. ayrıntılar, bu deneyde dikkate alınmaz [7]. BYKHY’de cephe yüzeylerindeki yanabilir malzemeler, alevlerin bina üzerinde düşey doğrultuda yayılma- sını sınırlandırmak üzere “Dış kap- lamalar, 2 kata kadar olan binalarda Şekil 7. Spandrel yüksekliği ve yönlendirici uzunluğu [4]