Yalıtım Dergisi 123. Sayı (Haziran 2014)

makale 58 YALITIM • HAZİRAN 2014 Sürdürülebilir Yapılarda Aerojel Kullanımı • DOÇ. DR. MÜJDE ALTIN DEÜMimarlık Fakültesi Mimarlık Bölümü Tınaztepe Kampüsü mujde.altin@deu.edu.tr • ARAŞ. GÖR. AHUNUR AŞIKOĞLU DEÜMimarlık Fakültesi Mimarlık Bölümü Tınaztepe Kampüsü ahuasikoglu@gmail.com 1. GİRİŞ T eknolojinin ilerlemesiyle hemen her gün karşımıza yeni bir malzeme çıkmakta, bu yeni malzemeler, mimarlık da dahil olmak üzere pek çok alanda kendine yer edinmektedir. Özellikle uzay çalışmaları sırasında geliştiri- len ve uzay teknolojisinde kullanı- lan birçok malzeme, günlük yaşama adapte edilmekte ve yeryüzünde gün- lük hayatta kullanılmaktadır. Bunun pek çok örneği vardır. Bunlardan bir tanesi, uzay araçlarına enerji sağlayan fotovoltaik panellerdir. 1839 yılında Fransız fizikçi Edmund Becquerel tarafından fotovoltaik etkinin ilk bulunmasından sonra yıllar içinde geliştirilerek 1954’te patenti alınmış, malzemeyi üretmek pahalı olduğu için çok gerekli olduğu uzay araçla- rında kullanılmak üzere geliştirilmeye devam edilmiş, 1970’lerdeki enerji krizi sonrasında 1979-1980’den iti- baren de bu malzeme, fosil kaynaklı yakıtlara alternatif olarak, binalarda kullanılan enerjiyi karşılamak üzere binalara entegre edilmeye başlanmış- tır ve halen günümüzde bu kullanımı artarak devam etmektedir [1]. Fotovoltaik malzemenin uzay çalışmalarından sonra yeryüzünde kullanımına benzer şekilde aerojel- ler de üretimlerinden dolayı fiyatları çok yüksek olan ama mimari için kat- kısı çok yüksek olabilecek bir mal- zeme durumundadır. Bunu kanıtlar şekilde malzemenin ilk kullanımı, ABD Savunma Bakanlığı ve NASA tarafından, uzay gemilerinin ısı yalı- tımlarını sağlamak üzere gerçekleşti- rilmiştir [2]. Özellikle çok düşük ısıl iletkenlik katsayısı ve yüksek hızlı partikülleri bünyesinde yakalayıp durdurabilme özelliği sayesinde ile- ride mimaride ısı yalıtım malzemesi veya kurşun geçirmez özellikte yapı- lar elde edilmesinde kullanılacak bir yapı malzemesi olarak karşımıza çık- ması çok muhtemel olup, halihazırda bazı binaların çatı veya cephelerinde kullanımı mevcuttur. Aerojel, mimarlık alanında bir çeşit saydam yalıtım malzemesi ola- rak kullanılan bir malzemedir. 20. yüzyılın başlarında, 1930’ların son- larında Samuel S. Kistler tarafından geliştirilmiştir. “Yeryüzündeki bilinen en hafif katı madde” olarak tanım- lanmaktadır. Dondurulmuş duman görünümünde, cama benzer bir mal- zemedir. Cama benzerliğinden dolayı binalarda cephede, hatta çatıda kul- lanımı mümkündür. Malzeme aynı zamanda “süper yalıtkan” olarak da tanımlanmaktadır. Bu da mimaride saydam yalıtım malzemesi olarak kullanımını açıklamaktadır. Aero- jellerin aynı zamanda yangına karşı yalıtımları da çok iyi olup, malzeme- nin, henüz bu şekilde kullanılmasa da ileride mimaride yangın yalıtımında da kullanılabileceği söylenebilir. Yeni bir nanoteknoloji ürünü olan Bu makale, 13-14 Mart 2014 tarihlerinde İTÜ Mimarlık Fakültesi Taşkışla’da düzenlenen 1. Ulusal Yapı Fiziği ve Çevre Kontrolü Kongresi’nde sözlü olarak sunulan “Sürdürülebilir Mimari Tasarımda Aerojeller” başlıklı bildiri geliştirilerek hazırlanmıştır.