Yalıtım Dergisi 122. Sayı (Mayıs 2014)

76 YALITIM • MAYIS 2014 dan yitirilen ve kazanılan toplam ısı miktarlarına bağlı olarak değişim gös- terir. Opak ve saydam bileşenlerden oluşan kabuk elemanlarının ısı geçi- şini etkileyen optik ve termofiziksel özellikleri aşağıdaki gibi sıralanabilir: • Opak ve saydam bileşenlerin toplam ısı geçirme katsayısı • Opak bileşenlerin zaman geciktirmesi ve genlik küçültme faktörü • Opak ve saydam bileşenlerin güneş ışınımına karşı yutuculuk, geçirgenlik ve yansıtıcılık katsayı- ları • Saydamlık oranı. Bu çalışmada, ısıtma enerjisi eko- nomisinde etkili olan yapma çevre değişkenlerinden binanın yönlendiri- liş durumu, saydamlık oranı ve bina kabuğu malzemelerinin seçimine ilişkin özelliklerin, bina ısıtma ener- jisi maliyetleri üzerindeki etkisi ele alınmıştır. 3. YÖNTEM VE KABULLER Bu çalışma, Türkiye’nin ılıman iklim yapısına sahip olan şehirlerin- den biri olan İstanbul’da, pencere büyüklükleri değişiminin enerji mali- yetleri üzerindeki etkisini belirlemek için yapılmıştır. 3.1. Pencere Büyüklüklerinin Belirlenmesi Pencere büyüklüklerinin enerji maliyetlerine etkisi değerlendirilir- ken, bina kabuğu özellikleri ve bina- nın yönlenme farklılıkları da göz önünde tutulmuştur. Bina kabuğu- nun opak kısmında bu değişiklikler yapılırken, pencere büyüklükleri sabit tutulmamıştır. Dört farklı pencere büyüklüğü yapılabileceği düşünül- müştür. Bina saydamlık oranı sınıf- ları %20, %25, %30 ve %35 olarak belirlenmiştir. Saydamlık oranları bina cephesindeki pencere alanları- nın bina cephe alanına oranını ifade etmektedir. diğer yüzeylerin sıcaklığından farklı olduğu için kabuk alanının değişimi, ortalama ışınımsal sıcaklığın, kabuk elemanından geçen ısı miktarının ve dolayısıyla iç hava sıcaklığının deği- şimine yol açar. 2.4. Binanın Yönlendiriliş Durumu Binayı çevreleyen kabuk eleman- larından güneş ışınımı aracılığı ile kazanılan ısı miktarı, iklimsel konforu etkileyen iç hava sıcaklığı ve orta- lama ışınımsal sıcaklık gibi çevresel değişkenlerin değerlerinin değişi- minde rol oynayan önemli etkenler- den biridir. Buna göre, farklı yönlere bakan yüzeyleri etkileyen güneş ışı- nımı şiddeti de farklı olacaktır [3]. Bu nedenle, bina içi hacimlerin güneş ışınımından kazandığı ısı miktarı bina dış kabuğunun baktığı yönün bir fonksiyonudur. 2.5. Bina Kabuğunun Optik ve Termofiziksel Özellikleri Bina kabuğunun optik ve termo- fiziksel özellikleri, ısıtma sisteminin de etkisiyle kabuğun opak ve saydam bileşenlerinden geçen ısı miktarının ve hacimde gerçekleşen iç hava sıcaklığı ve iç yüzey sıcaklıklarının belirlenmesinde etkili olurlar. İç çevre iklimsel koşulları ve yapma ısıtma ve iklimlendirme yükleri bina kabuğun- 2.1. Binanın Yeri Binanın yeri, arazi parçasının eğimi, konumu, bitki örtüsü ve bak- tığı yönün ifade edildiği, iklim kont- rolünde ve hava kirliliğini önlemede etkili olan bir tasarım parametresi- dir. Aynı zamanda yapma ısıtma ve iklimlendirme ihtiyacının ve buna bağlı olarak enerji harcamalarının minimize edilmesini ve dolayısıyla hava kirliliğinin önlenmesini olanaklı kılar [1]. 2.2. Binanın Diğer Binalara Göre Konumu Binayı etkileyen dış iklim ele- manlarından güneş ışınımı ve hava hareketi hızı, çevre binaların veya diğer engellerin ele alınan binadan uzaklığına, yüksekliğine ve bu binaya göre konumlandırılış durumuna bağlı olarak değişkenlik gösterir. Güneş ışı- nımından maksimum yararlanılmak istendiğinde, bina aralıkları komşu binaların ve diğer engellerin en uzun gölge boyuna eşit ya da bundan büyük olmalıdır [2]. 2.3. Binanın Boyutları ve Biçim Faktörü Hacmin yatay ve düşey doğrultu- daki boyutları, hacmi çevreleyen ele- manların ve dolayısıyla kabuk elema- nının yüzey alanını belirleyen değiş- kenlerdir. Kabuk iç yüzey sıcaklığı makale