Yalıtım Dergisi 120. Sayı (Mart 2014)

64 YALITIM • MART 2014 şik taban ve duvar gibi düşünülerek, ısıl direnci (R) en az 0.80 m²K/W olacak şekilde hesaplanmalı ve yalı- tılmalıdır.” ifadesi ile tanımlanmıştır. Daha önce TS 825’te belirtilen hesap yöntemleri kapsamında olmayan, ancak yaygın kullanılan asmolen ve benzeri boşluklu bitişik yüzeyli yapı bileşenlerinin ısıl geçirgenlik katsayı- sının hesaplanması için gerekli olan bağıntı ve çizelgeler de ilave edil- miştir [7,8]. Yapı kabuğunda ısı kaybının büyük bir kısmı da çatılardan gerçekleş- mektedir. Bu nedenle çatı döşeme- lerinden kaynaklanan ısı kayıplarını minimuma indirmek, özellikle önem taşımaktadır. Çatı döşemeleri üstü örtülü ve örtüsüz (sıcak ve soğuk çatılar) olarak oluşturulabilmektedir. Sıcak çatılar olarak da anılan ve çatıyı oluşturan katmanların arasında hava boşluğunun bulunmadığı teras çatılar ülkemizde yaygın olarak kullanılan çatı sistemleri arasındadır. Teras kat döşemelerinin ısıl davranışları ile ilgili olarak yapılan çalışmalar bulunmak- tadır [9-11]. 2. HESAPLAMALAR Bu çalışmada statik çalışmaya katılmayan dolgu bloklarla (Gazbe- ton ve EPS) oluşturulan dişli döşe- melerle oluşturulmuş teras çatılar ile betonarme plak klasik teras çatılar, ısı yalıtımlı ve ısı yalıtımsız durumlar için hesaplanan ısıl geçirgenlik, ısı akısı ve iç yüzey sıcaklıkları sonuçları verilmektedir. Çalışma kapsamında incelenen kesitlerde sadece minimum 3 cm’lik bir ısı yalıtımı kullanıldığı durum incelenmiş ve bu kalınlığın ısıl geçirgenlik üzerindeki etkisi değer- lendirilmiştir. Oluşturulan kesitlerde kullanılan malzeme özellikleri Tablo 2.1’de verilmektedir (TS 825 Ek-E). Hesaplamalarda TS 825’e göre farklı gün bölgelerinden iller seçilmiş, Ocak ayı için verilen iç ve dış sıcaklıklar kullanılmıştır (Tablo 2.2) (TS 825 Ek-B.2) [8]. Betonarme plak döşeme siste- minde ısı yalıtımsız teras çatı kesitinde iç yüzey alçı harçlı iç sıva yapılmış, dış tarafta ise sırası ile donatılı betonun üstüne eğim harcı konduktan sonra su yalıtım örtüsü ile tamamlanmıştır (Şekil 2.1a). Betonarme plak döşe- menin ısı yalıtımlı olması durumunda çatının klasik teras olduğu kabul edi- lerek eğim harcının üzerinde 3 cm ısı yalıtımı konduktan sonra su yalıtım örtüsü ile tamamlanarak oluşturul- muştur (Şekil 2.1b). Asmolen döşeme sisteminde aynı mesafe ile aynı kalınlıkta ortaya çıkan nervür kirişleri ısı köprüsü oluştur- maktadır. Bu sistemde ısıl dirençler, asmolen bölgesi ve nervür bölgesi (ısı köprüsü) olarak ayrı ayrı hesaplanıp daha sonra oransal alanları ile çarpı- larak toplam ısıl geçirgenlik katsayısı bulunmaktadır [12]. Nervür kirişleri (dişler) ısı köprüsü oluşturduğundan bu çalışma kapsamında da döşeme sisteminin üzerine b.a plak sistemin- deki gibi aynı kalınlıkta 3 cm’lik bir ısı yalıtımı uygulanmıştır. Farklı dolgu malzemeleri (Gaz- beton ve EPS) ile oluşturulmuş dişli döşeme sisteminde klasik teras çatı- nın ısı yalıtımsız kesitinde iç yüzey alçı harçlı iç sıva yapılmış, dış tarafta ise sırası ile üst başlık betonunun üstüne eğim harcı konduktan sonra su yalıtım örtüsü ile tamamlanmıştır (Şekil 2.2a-2.3a). Isı yalıtımlı dolgu bloklu dişli döşeme sisteminde de klasik çözüm kabül edilerek eğim harcından sonra 3 cm ısı yalıtım mal- zemesi uygulanmış ve bunun üzerine su yalıtım örtüsü ile tamamlanarak oluşturulmuştur (Şekil 2.2b-2.3b) [3]. Oluşturulan kesitlerin sıcaklık dağılımlarını görebilmek için, Quick- Field (Student- 5.8) programı kulla- nılarak isotermal eğrilerinin bulun- duğu grafikler de elde edilmiştir. Dolgu bloklu dişli döşeme yalıtımsız durum Şekil 2.4’te, yalıtımlı durum da Şekil 2.5’te gösterilmektedir. Sıcaklık dağılımlarına bakıldığında yalıtımsız durumda nervür kirişleri ısıl iletkenliğin yüksek olduğu bölge- ler, yani ısı köprüsü oldukları için ısı akısının bu noktalarda dolgu kısma göre daha şiddetli olduğu görülmek- tedir. Şekillerde oklar ısı akımının yönünü ve şiddetini göstermektedir. Döşeme Kesitlerinin Oluşturulmasında Kullanılan Malzemeler Kalınlık (d), m Yoğunluk (r), kg/m 3 Isıl İletkenlik katsayısı (λ), W/mK Isıl Direnç (R), m 2 K/W Alçı Sıva 0.02 1200 0.51 0.039 Dolgu Malzemesi Gazbeton 0.25 400 0.20 1.250 EPS 0.25 16 0.04 6.250 Betonarme plak döşeme 0.12 2400 2.50 0.04 Döşeme Üst Başlık Betonu 0.08 2400 2.50 0.032 Eğim Harcı 0.04 2200 1.65 0.024 Isı Yalıtımı 0.03 40 0.04 0.750 Su Yalıtımı 0.005 2000-5000 0.19 0.026 Tablo 2.1 Oluşturulan döşeme kesitlerinde kullanılan malzeme özellikleri [8] Tablo 2.2 Hesaplamalarda kullanılan farklı derece gün bölgeleri için seçilen iller ve ocak ayı dış sıcaklık değerleri [8] Derece Gün Bölgeleri Seçilen İller Aylık Ortalama İç Sıcaklık (°C) Aylık Ortalama Dış Sıcaklık (°C) 1. DG İzmir 19 8.4 2. DG Bursa 19 2.9 3. DG Ankara 19 -0.3 4. DG Kastamonu 19 -5.4 makale