Yalıtım Dergisi 120. Sayı (Mart 2014)

makale 60 YALITIM • MART 2014 Betonarme Plak ve Farklı Dolgu Malzemeleri ile Oluşturulan Dişli Döşemelerin Isıl Geçirgenlikleri Açısından Karşılaştırılması • YRD. DOÇ. DR. ESMA MIHLAYANLAR Trakya Üniversitesi Müh. Mim. Fak. Mimarlık Bölümü • YÜK. MIM. SEÇIL BALLI HEPTAŞKIN B etonarme döşemeler, taşıya- cakları yük ve geçtikleri ala- nın büyüklüğüne göre farklı şekillerde oluşturulmaktadırlar. Bun- lar arasında en yaygın kullanımı olan betonarme plak döşemelerdir. Plak döşemeler, bir kenarı en fazla 6-7 m kadar olan yaklaşık 25 m 2 alanı geçen döşemelerdir [1]. Betonarme döşeme tipleri arasında yer alan diğer bir sistem de sık kirişler ve bunlar üzerindeki plaktan oluşan dişli döşemelerdir. Dişli döşemelerde dişlerin araları asmolen diye adlandı- rılan boşluklu veya hafif malzemeden yapılmış dolgu malzemeleri ile kap- lanıp düz bir tavan elde edilebilmek- tedir. “Dolgu bloklu dişli döşemeler” özellikle ticari yapılarda uzun yıllar- dan beri ve son yıllarda da gelişmekte olan konut yapım sektöründe tercih edilmektedir. Gelişen teknoloji ve bunun karşılığında artan ihtiyaçlar, büyük açıklıklı mekânların yapılan- dırılmasını gerektirmektedir. Büyük açıklıklarda kalınlaşan plak döşeme- ler yerine dişli döşeme kullanılması, basınç bölgesinde gerekli betonun bulunmasına karşılık dişler arasının boş bırakılmasından dolayı hafiflik sağlamakta, bunun yanı sıra yükseklik ağırlığı çok artırmadan büyütülebile- ceğinden çelikten de büyük ölçüde tasarruf sağlanabilmektedir. Dişli döşemeler bir veya iki doğ- rultuda çalışabilen kirişlerden oluş- maktadırlar. Bir doğrultuda çalışan dişli döşemeler, serbest aralıkları 700 mm geçmeyecek biçimde düzenlen- miş kirişlerden oluşan döşemelerdir. Birbirine paralel aynı boyutlu, aynı donatılı, kesiti (genişliği ve yüksek- liği) normal kirişlere nazaran daha küçük olan kirişçikler (diş/nervür) oldukça sık (400-700 mm) aralıklarla yerleştirilmektedir. Dişlerin arasına asmolen dolgu blokları gelmektedir. Daha sonra üzerine üst başlık betonu (50-70 mm) denilen ince bir plak beraber dökülerek tamamlanmakta- dır (Şekil 1.1) [1]. Dişli döşemelere “Nervürlü Döşeme” de denilmek- tedir. Dişlerin oturduğu kirişlere ana kiriş ya da yastık kiriş denilmektedir. Plağın görevi, yükü dişlere aktarmak- tır. Plak üzerindeki yükler dişlere, diş- lerden de dişleri taşıyan ana kirişlere aktarılmış olur. Bu nedenle yükü plak değil dişler taşımaktadır Diş geniş- liği genellikle 10~15 cm, yüksekliği 25-37 cm civarındadır [2]. Dişli döşemelerde dişlerin hangi doğrultuda konacağı statik açıdan önem taşımaktadır. Dişler kısa doğ- rultuda konursa, diş açıklığı küçük olup, dişler fazla zorlanmamaktadır (küçük moment ve kesme kuvveti). Fakat döşeme yükünün tamamı diş- lerin oturduğu büyük açıklıklı ana kirişlere gitmektedir ve ana kirişler çok zorlanmaktadır (büyük moment ve kesme kuvveti). Dişler uzun doğ- rultuda konursa; diş açıklığı büyük olmakta, dişler zorlanmaktadır. Döşeme yükünün tamamı dişlerin oturduğu küçük açıklıklı ana kirişlere gitmekte, ana kirişler çok zorlanma- maktadır [2].