Yalıtım Dergisi 115. Sayı (Ekim 2013)

62 YALITIM • EKİM 2013 listesi, “işlev” başlığı altında yer alan alt parametreleri kapsamaktadır. Bu parametreler, performans yaklaşımı çerçevesinde “performans kriterleri” ne dönüştürülmüş ve ana kriterler ve alt kriterler biçiminde düzenlenmiştir. Dış duvarların tasarımında, göz önünde bulundurulması gereken çev- resel etmenlerin ve kullanıcı gereksi- nimlerin miktarı ve önemi iklimden iklime, bölgeden bölgeye v.s gibi etmenlerin toplamında aslında proje- den projeye değişim göstermektedir. Bu durumdan yola çıkılarak kontrol listesindeki her performans kriterine, bağıl değerin göz önünde tutulmasına olanak verecek, durum ve şartlara göre değerlendirilebilecek üçlü bir gösterge çizelgesi (+:çok önemli, o: orta, -: az önemli) eklenmiştir (Tablo 1). 2.3. Geliştirilen Kontrol Listesinin Dış Duvar Tasarımında Kullanım Olanakları Mimari detay tasarım süreci mimari proje tasarım sürecinde olduğu gibi problemin tanımlanması, tasarım seçeneklerinin geliştirilmesi ve beklentileri tam karşılayabilecek seçeneğin seçilmesi gibi aşamaları içermektedir. Geliştirilen kontrol tab- losu tasarım sürecinin farklı aşama- larında göz önünde bulundurulması gereken parametreleri tasarımcının hatırlamasını sağlayarak, sürecin eksiksiz işlemesine olanak tanımak- tadır. Dış duvar tasarım sürecinde kontrol tablosu, problemin tanımlan- ması, seçeneklerinin geliştirilmesi ve seçeneklerin elenmesi aşamalarında tasarım destek aracı olarak kullanıla- bilmektedir (Şekil 4). 3. Kontrol Listesinin Bir Tasarım Probleminde Kullanılması Dış duvar tasarım sürecinde gir- dilerin belirlenmesi ve yapılan tasa- rımın kontrol edilmesi aşamalarında, geliştirilen kontrol tablosunun kulla- nılabilirliğinin ortaya koyulabilmesi şımlara ve bölümlere rağmen birçok konunun ortak olduğu belirlenmiştir. Bu nedenle bilginin bir bütün olarak anlaşılabilmesi için, her bir kaynağa ait ana ve alt başlıklar ile bir liste oluşturulmuş, birden fazla kaynakta geçen konular aynı konu başlığı altında toplanmıştır (Şekil 2, 5.adım). Örneğin [1], [5], [6], [7] numaralı kay- naklarda geçen su ile ilgili özellikleri “su” konu başlığı altında, [5], [6], [7], [8], [9], [10] numaralı kaynaklarda geçen ısıl özellikler ise “ısı” konu baş- lığı altında toplanmıştır. Duvardan beklenilen özelliklerin tanımlanma- sında performans yaklaşımı kulla- nılmıştır. Sonuç olarak dış duvarlar ile ilgili tüm özellikler ele alınmış ve performans kriterleri olarak düzen- lenmiştir (Şekil 2). Ana ve alt başlıklardan aynı veya benzer konulardan bahsedenler aynı konu başlığı altında düzenlenirken, konuların rastlanma sıklığı da göz- lemlenmiştir. Şekil 2’de gösterilen 9. adım bunu ifade etmektedir. Konuya giden oklar nekadar çok ise rast- lanma sıklığıda okadar çok demek- tir. Rastlanma sıklığını önem sırası olarak düşünürsek rastlanma sıklığı fazla olan konular önem sırasında da ilk sıraları alır. Örneğin “su” perfor- mansı, “ısıl” performans, “yangın” performansı en çok ele alınan konu- lar arasındadır. Bu durum konuların ve buna bağlı olarak dış duvardan beklenilen özelliklerin önem sırası hakkında fikir vermektedir. İncelenen kaynak sayısı sınırlı olduğundan ve çalışma kapsamı çok geniş olmadı- ğından önem sırası için bir sonuca varılmamış, incelenen kaynaklar üzerinden sadece bir veri olarak kul- lanılmıştır. Kontrol listesi iki farklı yöntem kullanılarak oluşturulmuştur. Birinci yöntemde listede sınıflandırılan baş- lıklar arasından duvar için aynı etkiyi gösterecek olanlar aynı performans yaklaşımı içerisinde gruplandırılmış- tır (Şekil 3.a). İkinci yöntemde ise sınıflar içerisinde yer alan başlıkla- rın kaynaklarına gidilmiş, ilk başta kitaplar analiz edilirken başlık-alt başlık analizinden sonra yapılan içe- rik analiziyle tespit edilen özellikler tablodaki başlığı ile birlikte bir başka performans yaklaşımını oluşturmak- tadır (Şekil 3.b). 2.2 Kontrol Listesi Dış duvarın opak bileşeninin tasa- rımında ele alınması gereken para- metreleri, işlev, yapılabilirlik, görsel etki ve maliyet başlıkları altında top- lamak olanaklıdır. Geliştirilen kontrol Şekil 3.b. Taşıyıcılık ile ilgili liste oluşumu (yöntem II ile) Şekil 3.a. Su ile ilgili liste oluşumu (yöntem I ile) Çevresel etmenler Su ile ilgili performans Yağış suyu geirimsiz olma [7], [6], [5], [1] Zemin suyu gecirimsiz olma [7], [6] Sıçrama suyu gecirimsiz olma [7] Çevresel etmenler Duvar özellikleri Taşıyıcılık ile ilgili performans Deprem [1], [5], [7], [8], [13], [16] Rüzgar [1], [2], [6], [7], [16] Su basıncı [1], [5], [11], [13], [16] Toprak basıncı [1], [11] Deprem yüküne dayanım [14], [15], [17], [19] Rüzgar yüküne dayanım [14], [15], [17], [19] Su basıncına dayanım [1], [5], [11], [13], [16] Toprak basıncı [1], [11] Kendi ağırlığını taşıma [2], [3], [4], [10], [14], [15], [17], [19] Diğer sistem bileşenlerini taşıma [2], [3], [10], [13] [14], [15], [17] Hareketli yüklere karşı dirençli olma [14], [15], [17], [19] 6. Adım 7. Adım 7. Adım 6. Adım makale