Yalıtım Dergisi 115. Sayı (Ekim 2013)

52 YALITIM • EKİM 2013 Konuyu daha da berraklaştırmak için “gözenekli malzeme” ve “göze- nekli olmayan malzeme”, yani “yan- sıtıcı malzeme” kavramları ortaya konabilir. Gözenekli malzemeler, ses yutumuyla; gözenekli olmayan yani yansıtıcı ve de özellikle masif malze- meler ise ses yalıtımı, yani “ses geçiş kaybı” konusunda işe yaramaktadır diye düşünmek mümkündür. Yandaki resim, konuyu netleştirmek açısından yararlı olacaktır: 1) Resim-A’daki örneğimizde sol üst köşede “1” no’lu şekilde, belirli bir uzaklıktan yapılan ölçümündeki ses düzeyi 70 dB olan, bir gürültü kaynağımızın olduğunu (örneğin; bir elektrik motoru, ufak bir jene- ratör ya da orta büyüklükte bir UPS gibi) varsayalım. 2) Böylesi bir gürültü kaynağımızın etrafını, 12 mm et kalınlığındaki fiberglas malzeme gibi (örneğin; camyünü ya da taşyünü gibi) göze- nekli bir malzeme ile kapladığımızı düşünelim. Bu çerçevede sadece 1 dB’lik bir ses yalıtımı sağlanmış olacaktır ki bu fark, insan kulağı- nın fark edemeyeceği kadar düşük bir farktır. Kısacası böylesi bir mal- zeme ile ses yalıtımı gerçekleştiri- lemez. 3) Gürültü kaynağımızın etrafını, 12 mm et kalınlığındaki kontraplak gibi gözenekli olmayan, yani ses yutumu açısından işe yaramayan yansıtıcı bir malzeme ile kapladığı- mızı düşünelim. Bu şekilde kapalı ortamdaki ses düzeyinin 78 dB olduğunu varsaydığımızda dışa- rıya 50 dB düzeyinde gürültünün çıktığı görülmektedir. 4) “3” no’lu şekilde ifade edilen çözümün etrafını 12 mm et kalınlığında fiberglas malzeme ile kapladığımızda, “ses geçiş kaybı” açısından hiçbir gelişme elde edemediğimiz görülmektedir. Bu ifade aynı zamanda hangi malze- menin, hangi sıra ile kullanılması gerektiğini göstermesi açısından da önemlidir. 5) Aynı gürültü kaynağımızın etra- fındaki kaplama sırasını değiştir- diğimizde, yani iç tarafta fiberglas malzeme, dış tarafta ise kontrplak olacak şekilde kapladığımızda, iç ortam gürültüsünün 78 dB’den 72 dB’e düştüğü ve dışarıya çıkan gürültünün ise 43 dB’e indiği görülmektedir. Bu ifade aynı zamanda, hangi malzemenin, hangi sıra ile kullanılması gerekti- ğini de net olarak ortaya koymak- tadır. Beton, döşeme malzemelerinin- birçoğu, cam, alçı paneller, ağaç- ahşap paneller, gözenekli olmayan, yani “yansıtıcı” malzemelere örnek olarak verilebilir. Yani bu malzeme- ler ses yutumu açısından değil, ses yalıtımı, yani “ses geçiş kaybı” açısın- dan kullanılabilecek malzemelerdir. Camyünü-taşyünü gibi malzemeler, sünger gibi gözenekli malzemeler, belli başlı polyester malzemeler, melamin, yün, halı ve kumaş gibi gözenekli malzemeler ise ses geçiş kaybı, yani “ses yalıtımı” için değil, “ses yutumu” açısından kullanılabi- lecek malzemelerdir. Ancak yukarıdaki örnekten görü- leceği gibi, bir gürültü kaynağının etrafı kapatıldığında, iç ortam hava rezonansından dolayı ek bir gürültü etkisi oluşacağından, ilk olarak, bu etkiyi azaltmaya yönelik gözenekli malzeme kullanılması ve ardından SES YUTUMU İLE SES GEÇİŞ KAYBI ARASINDAKİ FARK SES İLERLEME MEKANİZMASI Resim-B Resim-A teknik & ürün