Yalıtım Dergisi 113. Sayı (Ağustos 2013)

YALITIM • AĞUSTOS 2013 51 sunda gerek cephe sistemleri gerekse cam ve camlama teknolojisi alanında pek çok araştırma yapılmaktadır [1]. Cephelerin uygulanmasına geç- meden önce, tasarım evresinde verilen kararlarla ileride oluşabile- cek sorunlar ortadan kaldırılabilir. Bu çalışmada, giydirme cepheli büro binalarında cam seçimi ile ilgili doğru kararların alınması konusunda tasa- rımcılara, uygulayıcılara ve kullanıcı- lara katkı sağlanması hedeflenmiştir. Öncelikle giydirme cephelerde kulla- nılan camlar ve giydirme cephelerde cam seçimini etkileyen karar para- metreleri belirlenmiştir. İstanbul ili içerisinde kullanım aşamasında olan 12 büro binasının kullanıcılarına, kul- landıkları camı, cam seçimini etkile- yen performans kriterleri açısından değerlendirmesi için bir anket çalış- ması uygulanmış ve anket sonuçları değerlendirilmiştir. 2. GİYDİRME CEPHELERDE KULLANILAN CAMLAR Tüm giydirme cephe sistemlerinde güneş ve iklim kontrolü sağlayan, aynı zamanda güvenlik özelliği taşı- yan camlar kullanılmaktadır. 2.1. Güvenlik Camları Camda güvenlik kavramı, genelde kırılmanın sonucunda ortaya çıkabi- lecek risklere bağlıdır. Günümüzde cam, yeni işleme teknikleri sayesinde daha zor kırılan ve kırıldığında da yaralanmaları en alt düzeye indiren saydam plaklar haline gelebilmiştir. Güvenlik camları ön gerilmeli (tem- perli) ve tabakalı (lamine) camlardır [2,3]. 2.1.1. Temperli (Öngerilmeli) Camlar Temperli cam, camın basınç, darbe ve ısıya karşı direncini artırmak ama- cıyla ısıl işlemlerden geçirilmesiyle elde edilir. Isıyla güçlendirilmiş cam- lardan farkı, soğutmanın ani olarak gerçekleştirilmesidir. Cam, 650 °C’ye kadar ısıtılarak soğuk hava akımı altında aniden soğutulmaktadır. Böylece darbelere karşı şartname- ler tarafından öngörülen dayanıklı- lık koşullarını yerine getirmektedir. Temperli camın üretiminden sonra üzerinde herhangi bir delme, kesme vb. gibi işlemler yapılamamaktadır. Bu tür camlar kolaylıkla kırılma- makta, kırıldığında ise kesici kenarları olmayan küçük parçalara ayrılmak- tadır. Büyük doğrama yüzeylerinde, üzerinde yürünen döşemelerde vb. uygulamalarda güvenlikle uygulana- bilmektedir. [4, 5]. 2.1.2. Tabakalı (Lamine) Camlar Bu tür camlar genellikle güvenlik amacıyla üretilmekte olup, iki veya daha fazla katmanın aralarında polivi- nil bütiral (PVB) veya benzeri bir plas- tik malzeme ile biraraya getirilmesiyle üretilmektedir. Farklı amaçlara yöne- lik, farklı kalınlıklardaki camların, farklı bağlama malzemeleriyle bira- raya getirilmesi ile çok çeşitli lamine camlar üretilebilmektedir. Böylece kırılmaya, patlamaya, darbelere ve hatta mermiye karşı dayanıklı, çeşitli düzeylerde performans gösteren lamine camlar üretilebilmektedir. İç katmanda bir dizi farklı malzeme kullanılabilmektedir; bunlar saydam, renkli, dokulu film tabakaları olabil- diği gibi ısı yalıtımlı, UV filtreli veya yansıtıcı film tabakaları da olabilmek- tedir [5, 6]. 2.2. Güneş Kontrol Camları Güneş kontrol camları sıcak iklim koşullarında güneş enerjisinin içeriye girmesini önemli ölçüde azaltarak havalandırma sistemlerinde tasarruf sağlamakta ve ayrıca güneş ışınlarının rahatsız edici parlaklığını azaltmakta- dır. Gün ışığı ve ısı ışınımına geçirgen olan, aktif ve pasif güneş kazançları ve güneşten korunma doğrultusun- daki gelişmelere birçok noktada kesişmektedir. Cam, üretilmiş veya kazanılmış bina ısısının korunması, güneşten korunma, güneş ışınımı- nın ısı veya elektiriğe dönüştürülmesi veya bina cephelerinde güdümlü hava akımları oluşturarak havalan- dırma veya serinletme sağlanması gibi birçok alanda işe yarayan kullanışlı bir yapı malzemesidir [7]. 2.1.1. Renkli Camlar Renklendirme, cam eriyik duru- mundayken içine ilave maddeler katılmasıyla elde edilir. Renkli cam günışığının çoğunu emdiği için oldukça sıcaktır. Cam yüzeyine gelen güneş ışınlarının büyük bir kısmı emi- lir. Daha sonra emilen güneş ışınla- rının bir kısmı dışarı verilirken bir kısmı da içeri alınır. Böylece içeri alınan güneş ısısı miktarında normal renksiz cama göre düşme sağlanır. Renkli camlar, güneş kontrol etkinliği arttıkça temperleme ön koşulunu da beraberinde getirir. Kuvvetli emilme, cam yüzeyinde termal gerilim yara- tacağından belli boyutların üzerinde temperlenerek kullanılırlar. Cama metal oksid ilaveleriyle geniş renk yelpazesi elde edilir. Buna karşılık ışık geçirgenliği azalır. 4 mm’lik yeşil camda T-değeri 0.78 (beyaz camda 0.92) ve g-değeri 0.67 (beyaz camda 0.90)’dır [8]. Fotosensitive camlar renkli camlar alanında özel bir uygu- lamadır. Yeşil ve bronz renkler gri tonlarıyla birleştirilerek renk karte- lası genişletilmiştir. Farklı gri tonları kobalt okside, nikel oksid ve selen- yum oranlarıyla çeşitlenmiştir [7]. 2.2.2.Yansıtıcı (Reflektif) Camlar Yansıtıcı camlar, üretim hattında veya üretim hattı dışında çeşitli metal veya metal oksitlerle yüzey- leri kaplanarak yüksek yansıtıcılık özelliği kazandırılmış camlar olarak tanımlanırlar. İnce metalik kaplama- ların başlıca dezavantajları, yumu- şak yüzeyleri ve metallerin (özelikle gümüş ve bakırda) kimyasal direnç- lerinin düşüklüğünden dolayı koroz- yon sorunlarıdır. Krom, titan ve çelik alaşım gibi metal kaplamalarda güneş