Yalıtım Dergisi 112. Sayı (Temmuz 2013)

52 YALITIM • TEMMUZ 2013 makale destek olması ve katalog yardımıyla farklı dış duvar modellerinin gürül- tüye karşı performanslarının bir arada gözlemlenebilmesi amaçlanmıştır. Bu tip çalışmaları bazı kitaplarda birer bölüm halinde ya da yayınlanmış benzer bir katalog içerisinde bulmak mümkündür. Bunlardan bir kısmı katmanlaşmaların liste formatında sıralanan sözel ve sayısal verilerini içerir, bazıları ise grafiksel anlatım ve tek sayılı değerleri içeren pratik kul- lanıma yönelik çalışmalardır. Yeni bir katalog çalışması için var olan format ve sınıflandırma sistemleri incelenmiş ve bunlardan yola çıkarak, hem daha kapsamlı ve pek çok katmanlaşma çeşidini barındıran, hem de iki tip anlatımı da içeren; güncel veriler- den oluşan bir çalışma hedeflenmiştir. Yerel kullanımdaki malzeme ve duvar tiplerinin de çalışmaya dahil edilmesi, hedeflenen diğer bir özellik olmuştur. 3.1. Katalog için yararlanılan kaynaklar Farklı katmanlaşma ve malzeme- lere ait akustik ölçüm sonuçları ağır- lıklı olarak 1994-2011 yılları arasın- dan seçilen kitap, çevrimiçi kaynaklar ve çeşitli laboratuvar ölçüm raporla- rından derlenmiş, teknik çizimleri ile birlikte bir katalog haline getirilmiştir. Şimdiye kadar incelenen kaynakların 9 tanesi kitaptır, bunların bir kısmı bina akustiğini bütün halinde ele alır- ken [3], [4], [5], [6], [7], [8] bir kısmı gürültü kontrolüne odaklanmıştır [9], [10] ve bir tanesi yapı elemanlarının akustik performansına yönelik benzer bir katalog şeklindedir [11]. İncele- nen kaynakların beş tanesi internet üzerinden ulaşılan çeşitli bakanlıklara ait kitapçıklardır. Bunlardan üç tanesi yönetmelik ve standartlardır [12], [13], [14]; bir tanesi bilgilendirme kitapçığıdır [15] ve bir tanesi diğer bir katalog çalışmasıdır [16]. Diğer üç kaynak derneklere ait yine inter- netten ulaşılabilen araştırma raporları [17], [18], [19] şeklindedir. 3.2. Derlenen bilgilerin güvenilirlik ve güncelliğinin değerlendirilmesi Kaynaklarda genel olarak, verilen montaj detaylarına ve malzeme özel- liklerine ait bilgi miktarı arttıkça ses yalıtımını gösteren sayısal verilerin kesinliği de artmaktadır. Yoğunluk bilgisi, dolgu malzemesi ya da yalıtım malzemesinin tanımı, varsa dikme aralıkları, tespit noktalarının yatayda ve dikeyde birbirine olan uzaklığı bunlardan bazılarıdır. Verilerin bir kısmı, alındığı kay- nakta sadece sözel ve sayısal ifadeli anlatım ile verilmiştir. Bir kısmı ise bunların yanında katmanlaşma mode- lini gösteren çizimlere sahiptir. Ulaşı- lan kaynakta rehber bir çizimin oluşu da verilerin kesinliğini artırmaktadır. Belli firma ürünlerine ait ölçümleri ve bir markaya ait ürün adı içeren katmanlaşmaları ya da katmanlaşma- ların laboratuvar ölçümü olmaksızın hesap yoluyla tahmin edilen değer- lerini yayınlayan kaynaklar yeterince güvenilir olmadığı ya da yanılgıya yol açabileceği gerekçesi ile çalışmanın dışında bırakılmıştır. Verilerin yeterli olmadığı durumlarda sonuçlar başka bir kaynak ile desteklenemez ise ele- meden geçirilmiştir. Yetersiz veriye sahip olduğu düşünülen katmanlaş- malara ait ölçüm değerlerine daha güvenilir bir kaynakta da rastlanırsa ve sonuçlar uyuşmaktaysa kaynak listesine alınmıştır. Bilgilerin çeliş- mesi durumunda ise kaynaklardan varsa yetersiz ve güvenilir olmayanı elenmiştir. Bazı kaynaklarda ölçüm- leri yapılan bir duvar katmanlaşma- sına belli bir malzeme eklenmesi ya da çıkarılması yoluyla varyasyonları oluşturulmuş ve bunlara ait ölçüm değerleri de ayrıca verilmiştir. Bu varyasyonların uygulanabilirlik ve kullanılabilirliğinin düşük olduğu durumlarda yeni bir katmanlaşma şeklinde betimlemek yerine ana kat- manlaşmanın bir alt durumu olarak tanıtılmıştır. 3.3. Dış duvar sınıflandırma sistemi Sınıflandırma, sistem numarası atama ve hiyerarşiyi kurmada Cali- fornia Department of Health Servi- ces tarafından yayınlanan katalog [16] çalışmasından yararlanılmıştır. Bu kaynakta duvar ve döşeme örnek- leri çeşitli kaynaklardan toplanmış, STC cinsinden tek sayılı değerleri ve çizimleri ile birlikte yayınlanmıştır. Duvarlar, yapısal özelliklerine göre sınıflandırılmıştır ve alt gruplandırma sistemi ile aralarında hiyerarşi kurul- muştur. Her katmanlaşma modeli, ait olduğu sınıfı ve üst gruplarını belirten bir etikete sahiptir. Bu ifade sistemi, hazırlanan kataloğa da uyarlanmıştır. Katmanlaşmaları sınıflandırmada ise daha önce kullanılan sistem farklı- laştırılmış, duvarlar akustik ve yapı özelliklerine göre yeniden gruplara ayrılmıştır. Farklı katmanlaşmaları sınıflandır- mada duvarların yapılarından, malze- melerinden ve strüktürel devamlılık- larından yararlanılmıştır. Tüm bunlar duvarın akustik davranışını belirleyen öğelerdir ve benzer davranış göste- ren duvarlar bu yöntemle aynı grup altına toplanmıştır. Duvar kesitinde sürekli elemanlar ses köprüsü şek- linde çalıştığından, bunlar azaldıkça ses yalıtımı da artar. Buna göre çift cidarlı duvarlar tek cidarlılara göre daha gelişmiştir. Cidarlar arası boş- lukta yalıtım malzemesi kullanılması da ses yalıtımını artırır. Malzeme özellikleri ses yalıtımıyla doğrudan ilişkilidir ve esneklik ve kütle artışı olumludur. Katalog içerisinde duvarlar önce- likle işlevlerine göre iç duvarlar ve dış duvarlar olarak sınıflandırılmıştır. İki duruma da müsait görülen duvar katmanlaşmaları ise 3. bir sınıfa dahil edilmiştir. Bu sınıflandırmanın amacı tasarım aşamasında gerekli olan veri- lere kolay erişimi sağlamak ve ihti- yaca yönelik duvar tiplerini bir arada gözlemleyerek, aralarında karşılaş-