Yalıtım Dergisi 112. Sayı (Temmuz 2013)

YALITIM • TEMMUZ 2013 51 azaltım prensiplerine göre uygulamak gerekmektedir. Yapı elemanından beklenen ses azaltım miktarının tes- piti karmaşık hesaplamalar ve uzman- lık gerektirmektedir. Ancak sürece daha hızlı gelişen ön proje aşama- sında da gürültü kontrolünün prensip edinilmesi ve yapı elemanı seçiminde kriter alınması daha efektif çözümler üretilmesini mümkün kılacaktır. Bu anlamda yapı elemanı seçimine des- tek olacak bir katalog geliştirilmiştir. Yapı elemanlarının akustik davranışı, malzemeleri, kütleleri, yapıları ve sis- tem detayları ile ilişkili olarak farklılık gösterir. Geleneksel mimarideki ahşap iskelet sistemlerin yanı sıra günümüz mimarisinde hızla artan yüksek yapı- lar ve yeni teknolojinin getirdiği hafif yapı elemanları ve yapım teknikleri ile prefabrik strüktür sistemleri, çözümü oldukça karmaşık akustik sorunlar yaratmaktadır. Tasarımın başından itibaren yapı elemanlarının akustik özelliklerinin değerlendirile- rek farkındalık sağlanması, iç ortamda beklenen akustik konfora ulaşılması anlamında önem kazanmaktadır. Bu bağlamda oluşturulan katalog, yapı elemanlarının ses yalıtım özellikle- rine pratik erişim olanağını ve kolayca sistemleri değerlendirme, kıyaslama yapabilme imkanını sunacaktır. Yapı elemanları arasında sistematik bir gruplandırmaya gidilerek, amaca yönelik kullanım için kolaylık hedef- lenmiştir. Akustik verilerden oluşan formatın, katmanlaşmaların çizimler ile desteklenmesi yoluyla, algısı daha basit olan grafiksel anlatıma yakınlaş- tırılması hedeflenmiştir. 2. YAPI ELEMANLARINDA GÜRÜLTÜ KONTROLÜ İÇİN BİR YAKLAŞIM Gürültü kontrolüne yönelik tasa- rımda yerleşim aşamasında başlaya- rak, mekan organizasyonu, yapı ele- man ve bileşenlerinin tasarımı, yapı malzemesi seçimi ve uygun montaj işlemleri ile gürültünün yarattığı olumsuz etkiler minimize edilebilir. Yapı elemanlarının gürültü etkin tasa- rımı öncelikle bitişik hacimdeki ya da dış ortamdaki ses kaynaklarının ve seviyelerinin tespitini gerektirmekte- dir. Cephe elemanlarının ses yalıtımı için binanın yerleşeceği bölgedeki gürültü koşulları analiz edilmelidir. Bu değerler, yerinde yapılacak ger- çek zamanlı ölçümlerle veya mevcut ve gelecekteki durumu belirlemek üzere hazırlanmış gürültü haritaları yardımıyla elde edilebilir. İkincil ola- rak yapı içi çevrede işleve bağlı limit değerler tespit edilmelidir. İşitme konforunun sağlanabilmesi amacıyla kabul edilebilecek arka plan gürül- tüsü değerlerinin bir kısmı “Çevre- sel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği”nde buluna- bilir [2].İstenen arka plan seviyesini sağlamaya yönelik, yapı elemanından beklenen en düşük ses yalıtım düze- yini tanımlayan ölçütler ise ses yalı- tım kriterleridir. Bir yapı elemanının ses iletim özellikleri ses iletim kaybı (Transmision Loss, TL) ile ifade edilir ve yapı elemanına gelen sesin, elema- nın diğer tarafına iletimi sırasındaki azaltımı olarak tanımlanır. Bu ölçüt- lere bağlı olarak yapı elemanı seçimi ve detaylandırılmasında izlenecek yol Şekil 1’de gösterilmiştir. Yapım tekniği ve malzeme seçi- mine yönelik farklı katmanlaşmaların akustik performanslarını içeren bir katalog hazırlanmıştır. Bu çalışma kapsamında sadece dış duvar kat- manlaşmaları ele alınırken kataloğun tüm yapı elemanlarını kapsaması ile ilgili çalışmalar sürdürülmektedir. 3. GÜRÜLTÜ KONTROLÜNE YÖNELİK DIŞ DUVAR SEÇİMİ İÇİN KATALOĞUN HAZIRLANMASI Farklı duvar katmanlaşmalarının laboratuvar ortamlarında ölçümlen- miş ses geçiş kaybı değerleri ve STC ve Rw cinsinden tek sayılı değerleri çeşitli kaynaklardan derlenmiş ve katalog haline getirilmiştir. Bu kata- loğun dış duvar seçiminde tasarıma Şekil 1. Yapı elemanı seçimi sürecinde gürültü kontrolü