Yalıtım Dergisi 112. Sayı (Temmuz 2013)

44 YALITIM • TEMMUZ 2013 makale mamulün uygunluğunu belirlemek için, mamulün herhangi bir özelliği açısından sahip olması gereken sınıf veya seviyeleri belirtmez. Belirli bir uygulama alanı için gerekli mamul sınıfı ve seviyeleri yönetmeliklerde veya bu standartla diğer standartlarda bulunabilir.” TS EN 13163’e göre bir ürünün, uygulamadan bağımsız olarak stan- dartta belirtilen herhangi bir sınıfta olması yeterli iken, EPS ısı yalıtım lev- haları ile yapılacak olan harici kompo- zit ısı yalıtım sistemleri (ETICS ya da daha yaygın adıyla mantolama) uygu- lamalarında kullanılacak EPS ısı yalı- tım levhaları, diğer tüm EPS ısı yalıtım levhaları gibi TS EN 13163’e uygun olma ve “CE” işareti taşıma zorun- luluğu yanında, TS EN 13499 -Isı Yalıtım Malzemeleri-Binalarda Kul- lanılan Genleştirilmiş Polistren Esaslı Harici Kompozit Isı Yalıtım Sistemleri (ETICS)-Özellikler standardında belir- tilen minimum sınıfları ve kriterleri de sağlamak ve etiketinde/işaretle- mesinde her EPS ısı yalıtım levhası- nın etiketlemesinde/işaretlemesinde bulunması gereken sınıflara ek olarak, TS EN 13499’daki bu minimum sınıf- ları belirtmek zorundadırlar. Yani, TS EN 13163 uygulamadan bağımsız daha genel, EPS malzemenin sahip olabileceği minimum sınıfları tanım- layan bir standart olup, mantolamada (ETICS) kullanılacak EPS ısı yalıtım levhasının sağlaması gereken mini- mum şartlar ve malzemenin sahip olması gereken minimum sınıflar TS EN 13499’da belirtilmiştir. Tüm bu standartlarda belirtilen tüm malzeme sınıf ve seviyeleri, yine standartlarda belirtilen laboratuvar ortamlarında, belirtilen şartlar altında, belirtilen test cihazları ve yöntemleri ile belirlenmelidir. TS EN 13499 gereği olan şartlar ve bunların anlamları aşağıda verilmiştir: Isıl Direnç: Malzemenin ısıl direnci, yani ısı iletkenlik katsayısı- nın malzeme kalınlığına bölünerek, hesaplanan değeri en az 1,00 W/m 2 K olmalıdır. Bu özellik için bir minimum değer belirlenmiş olmasının sebebi, yalıtım özelliğinin hem ısı iletken- lik katsayısına hem de malzeme kalınlığına bağlı bir özellik olması- dır. Bilindiği gibi, malzeme ne kadar kalın olursa ve ısı iletkenlik değeri ne kadar düşük olursa, o kadar çok yalı- tım sağlar ve yapılan tasarruf da artmış olur. Bu belirlenmiş olan minimum ısıl direnç değerine ulaşabilmek için ısı iletkenlik katsayısı mümkün oldu- ğunca düşük olan malzemeyi, müm- kün olan en yüksek kalınlıkta kullan- mak gerekir. Bu da uygun hammadde seçimi ile EPS taneciklerinin iyi bir şekilde kaynaşacağı, yani bitmiş ürün olan levhada taneciklerin oluşturduğu bal peteği görünümüne sahip, kaliteli ve doğru yoğunlukta üretim yapılması ile sağlanabilir. Yüzeylere Dik Çekme Daya- nımı: Klasik sistemde malzemenin yüzeylere dik çekme gerilmesi en az 100 kPa (kilo Pascal) olmalıdır. EPS ısı yalıtım levhalarının raylar arasına tespit edildiği sistemlerde malzeme- nin yüzeylere dik çekme gerilmesi en az 150 kPa (kilo Pascal) olmalıdır. Bu özellik için minimum bir değer belirlenmiş olmasının sebebi, cepheye dik doğrultuda oluşabilecek rüzgâr etkilerinden dolayı ısı yalıtım malze- mesinin hasar görmemesi ve sistemin bütünlüğünün bozulmamasıdır. Bu minimum şartların yakalanabilmesi de ancak birbirleriyle iyi kaynaşmış olan EPS tanelerinden (bal peteği görü- nümü) meydana gelene kadar levhala- rın doğru bir yoğunlukta kullanılması ile mümkündür. Ayrıca, bitmiş ürün levhadaki bal peteği görünümü ve doğru yoğunluk haricinde üretimde kullanılmış geri dönüşümlü malzeme oranının da yüksek olmaması gerekir. Yüksek oranda geri dönüşüm malze- mesi kullanmak, levhaların mekanik dayanımlarının kötü yönde etkilen- mesine sebebiyet verebilir. Boyutsal Kararlılık: Malzeme- nin boyutsal kararlılığı en fazla ± %0,2 olabilir. Bu özellikte bir sınır tanımlanmış olmasının sebebi, ısı yalıtım levhalarının piyasaya sunul- dukları andan itibaren şekil ve boyut değişikliklerinin belirli sınırlar içinde kalmasını sağlamaktır. Aksi halde, uygulamada ve uygulama sonrasında ısı köprüleri, gereğinden fazla sıva ve/ veya kaplama malzemesi tüketimi, levhaların döşendikleri zaman ara- larında boşluklar oluşması ve/veya levhaların dış yüzeylerinin aynı düz- lemde bulunmaması gibi çok ciddi sorunlar yaşanabilir. Bu belirtilmiş değerlere ancak uygun şekilde üre- tilmiş ve dinlendirilmiş malzeme ile ulaşılabilir. Tavsiye edilen dinlendirme süresi 28 gündür (4 hafta). Gönyeden Sapma Toleransı: Malzemenin gönyeden sapma tole- ransı 1 metrede en fazla ± 2 mm olabilir. Gönyeden sapma durumu, levhaların kesim kalitesi ile ilişkili bir durumdur. Resim 1 . Isıl Direnç Deneyi Resim 2. Yüzeylere Dik Çekme Deneyi Resim 3 . Gönyeden Sapma Toleransı Deneyi