Yalıtım Dergisi 111. Sayı (Haziran 2013)

52 YALITIM • HAZİRAN 2013 makale ğinde çatı kaplamalarının BROOF sınıfı malzemelerden olması hükmü getirilmiştir. Yapılan bu düzenleme ile mevzuat temelinde Avrupa çatı yangın sınıflarına geçiş tamamlan- mıştır. 3. Yangın Yönetmeliği’nde (BYKHY) Çatı ve Çatı Kaplamaları Yönetmelikte çatı ve çatı kapla- maları ile ilgili düzenlemeleri, genel hükümler ve yangın performansı ile ilgili hükümler olmak üzere iki ana başlık altında incelemek mümkündür. 3.1. Çatılar ile ilgili genel hükümler Yangın Yönetmeliği’nde çatı ara- larının kullanılması ile ilgili oldukça sınırlayıcı hükümler bulunmaktadır. Yönetmeliğin 61. maddesine göre çatı aralarında kolay alevlenici, parlayıcı ve patlayıcı madde bulundurulması yasaktır. Isıtma, soğutma, haberleşme ve iletişim alıcı ve verici elektrikli cihazlarının çatı arasına yerleştirilme- sinin gerektiği durumlarda, elektrikli cihazlar için yangına dayanıklı kablo kullanılması ve çelik boru içerisinden geçirilmesi gibi yangına karşı ilave tedbirler alınmaktadır. Çatılarda yet- kili kişiler eliyle ilgili yönetmeliklere uygun elektrik tesisatı çekilmesine izin verilmektedir. Çatı giriş kapısının devamlı kapalı ve kilitli tutulması, çatıya bina yetkilisinin izni ile çıkıla- bilmesi ve çatı aralarının düzenli ola- rak temizlenmesi istenmektedir [1]. Çatı aralarının kullanıldığı durum- larda ise çatı arası yapı yüksekliğine dahil edilmektedir. 3.2. Çatı ve çatı kaplamalarının yangın performansı ile ilgili hükümler Bir yangın durumunda emniyeti sağlamak üzere çatıların karşılaması gereken performans özellikleri, yan- gın yönetmeliğinin 28. maddesinin 1. fıkrasında verilmektedir. Söz konusu performans özellikleri Açıklayıcı Dokümanlardan [10] alınmıştır. Buna göre çatıların; a) Çatının çökmesini, b) Çatıdan yangının girişi ve çatı kaplaması yüzeyinin tutuşmasını, c) Çatının altında ve içinde yangının yayılmasını, ç) Çatı ışıklığı üzerindeki rüzgâr etkilerini, d) Çatı ışıklığından binaya yangının geçmesini, e) Yangının çatı kaplamasının dış yüzeyi üzerine veya katmanlarının içerisine yayılması ve alev damlalarının oluşmasını, f) Bitişik nizam binalarda, çatılarda çıkan yangının komşu çatıya geçmesini” önleyecek performans gereklerini sağlaması beklenmektedir. Çatıların söz konusu yükümlülük- leri sağlamak üzere bir takım perfor- mans sınıflarına ve seviyelerine sahip olması istenmektedir. Bu kapsamda yönetmeliğin 28. maddesinin 2 ve 3. fıkraları düzenlenmiştir. Buna göre çatı kaplamalarının BROOF sınıfı malzemelerden olması, çatı kapla- maları altında yer alan yüzeyin veya yalıtımının da en az zor alevlenici malzemelerden yapılması gerekmek- tedir. Ancak çatı kaplaması olarak yanmaz malzemelerin kullanılması durumunda çatı kaplaması uygula- nan yüzeyin en az normal alevlenen malzemelerden olmasına izin veril- mektedir. Yüksek binalarda ve bitişik nizam yapılarda ise; a) Çatıların oturduğu döşemelerin yatay yangın kesici niteliğinde, b) Çatı taşıyıcı sistemi ve çatı kap- lamalarının yanmaz malzemelerden, olması gerekmektedir (Bkz. Tablo 3) [3]. Burada kullanılan çatı kaplaması terimi, çatı düzeneğinde en üst taba- kayı oluşturan malzemeyi tanımla- mak için kullanılmaktadır[19][20]. Yönetmelik Ek-3’te yapı elemanla- rının yangına direnci ile ilgili hüküm- ler yer almaktadır. Buna göre döşeme görevi gören çatı elemanlarının REI özelliğinde olması, bu performans sınıfını alt yüzeyden sağlaması, dış- tan yangına maruz kalan ve yük taşı- mayan çatılar için ise EI özelliğinde olması ve bunun dış yüzeyden sağ- lanması istenmektedir (Bkz. Tablo 4). Yangın yönetmeliğinde çatı ışık- lıkları ile ilgili herhangi bir hüküm bulunmamaktadır. Ancak yangına direnç hükümleri doğrultusunda bu elemanların, dıştan yangına maruz kalan yük taşıyıcı olmayan çatı ele- manları olarak değerlendirilerek EI özelliğinde olması gerekmektedir. Yangın yönetmeliğine göre yapılar- daki konum ve işlevleri doğrultu- sunda çatı elemanlarının kullanıldığı yerler Şekil 1’de gösterilmektedir. Tablo 3: Çatı ve çatı kaplama malzemelerinin yanıcılık sınıfı ÇATI TEŞKİLİ Çatı Kaplamaları Çatı Kaplamaları Altında Yer Alan Yüzey veya Yalıtım Çatı Taşıyıcı Sistemi (*) Yalnızca yüksek yapılarda ve bitişik nizam yapılarda 1. Alternatif B ROOF En az zor alevlenici (en az C - s3, d2) 2. Alternatif Yanmaz (A1) En az normal alevlenici (en az E - d2) Yanmaz (*) (A1) Tablo 4: Çatı elemanlarının yangına direnci Çatılar Döşeme görevi yapan her türlü çatı Dıştan yangına maruz kalan çatılar (yük taşıyıcı değil) Yangın Dayanım REI EI Etkilenen Yüzey Alt yüzeyden Dış yüzeyden