Yalıtım Dergisi 109. Sayı (Nisan 2013)

84 YALITIM • NİSAN 2013 Şekil 10’da konuşma amaçlı salon- larda ses yutucu gereçlerin duvar ve tavanda kullanılması ile ilgili örnek uygulamalar verilmiştir. 3.3. Ses Yutucu Gereçlerin Müzik Amaçlı Salonlarda Kullanımı Müzik dinlemenin gerçekleştiği etkinliklere örnek olarak; farklı müzik türlerine yönelik, klasik müzik, hafif müzik konserleri, pop-rock müziği konserleri, caz konserleri, operalar, müzikal tiyatrolar, bale gösterileri vb. için tasarlanmış salonlar verile- bilir. Müzikal oyunların sergilendiği tiyatrolar ile operalar ve cami-kilise gibi ibadet yerleri konuşma ve müzik işlevlerini birarada barındırmaktadır. Farklı etkinlik türlerinin birarada ger- çekleştirildiği “çok amaçlı salonlar” da ülkemizde yaygın olarak kulla- nımda bulunmaktadır. Müzik amaçlı salonlarda, tüm dinleyicilere müzikal seslerin zengin bir biçimde ulaştırılması amaçlanır. Müzik performanslarının gerçekleş- tirildiği salonlarda orkestrayı oluştu- ran farklı nitelikteki enstrümanlardan çıkan seslerin tınılarının bozulmadan sahnede harmanlanması ve hacmin doğal akustiğine bağlı olarak müzik türüne uygun ses uzamaları ile zen- ginleştirilerek tüm salonu doldurması ve geniş bir alana yayılan dinleyicilere olabildiğince eşit kalitede ulaştırıl- ması önem taşır. Müzik etkinlikleri- nin gerçekleştirildiği salonların opti- mum yansışım süresi, müzik türüne ve hacmin büyüklüğüne bağlı olarak değişiklik gösterir. Yavaş tempolu müzikler hızlı tempolu müziklere göre daha uzun yansışım süreleri gerektirirler. Salonun büyüklüğüne ve müzik türüne bağlı olarak optimum yansışım süresi orta frekanslar için 0.9 s ile 2.1s arasında değişmelidir. Şekil 11’de müzik etkinliklerinin gerçekleştirildiği iki ayrı konser salo- nundan görüntülere yer verilmiştir. Yukarıda değinilen bu farklı işlev gruplarına yönelik hacimlerde mimari tasarım sürecine koşut olarak akus- tik tasarımın da yapılması ve gerekli önlemlerin tasarım aşamasında düşü- nülmesi, uygulama aşamasında ise tekniğine uygun olarak uygulanma- sının sağlanması önem taşımakta- dır. Bir hacmin akustiğini kullanıma başlandıktan sonra iyileştirmeye çalışmak daha güç ve maliyeti daha fazla olabileceği gibi, istenen verim de elde edilemeyebilir. Bu bakımdan gerek hacim akustiği ile ilgili gerekse gürültü denetimi ile ilgili hacimlerde akustik projelerin yapılması gereklidir. 4. SONUÇ Bu çalışmada mimari akustik ile ilgili uygulamalarda yaygın kulla- nım alanı olan ses yutucu gereçler tanıtılarak kullanım alanları ile ilgili bilgi aktarılmıştır. Görüldüğü gibi hacimlerde fon gürültüsünün azal- tılmasında ve yansışım süresinin hac- min işlevine bağlı olarak optimum değerlere getirilmesinde, ses yutucu gereçlerin önemli yararı bulunmakta- dır. Bununla birlikte bu tür gereçlerin kullanımında bilinçsiz uygulamaların yarar yerine zarar getirebileceği ya da en azından gereksiz harcamalara neden olabileceği unutulmamalıdır. Bu nedenle, bu tür gereçlerin hacim içinde etkili biçimde kullanılmasında, akustik danışmanların yerinde yapa- cağı incelemeler, ölçümler ve son- rasında yapılacak etüt ve değerlen- dirmeler büyük önem taşımaktadır. Günümüzde, akustik simülasyon tekniklerinin kullanımına dayanan bilgisayar programlarının da yaygın- laşmasıyla istenen akustik ortamın önceden tasarlanabilmesi ve ses yutucu gereçlerin etkili ve bilinçli kullanımının yolu açılmıştır. Burada gözönünde bulundurulması gereken bir diğer konu ise, ne türden olursa olsun ses yutucu gereçlerin uygu- lama aşamasında eğitimli uzman kişilerce uygulanmasının sağlanması ve yerinde akustik ölçümlerle perfor- manslarının test edilmesidir. KAYNAKLAR 1. Acoustics in the Built Environment, Duncan Templeton (editor), Peter Socre, Peter Mapp, David Sanders, 1997. 2. N.Y. Akdağ, A.E.Aknesil, M. Ş. Sözen, N. İlgürel, “The Importance of Interior Surface Materials on Acoustic Performance: A Case Study of the Yıldız Technical University Auditorium, Turkey”, Architectural Science Review, ISSN 0003-8628, Vol. 51.4, 372- 380, (2008). 3. Yapı Akustiği 1 Temel Bilgiler, Yıldız Üniversitesi Yayınları, Şazi Sirel, 1974 4. Gürültü Denetiminde Kabul Edilebilir Gürültü Düzeyleri, Yıldız Üniversitesi Yayınları, Müjgan Şerefhanoğlu Sözen, 1987. 5. Hacim Akustiği Kavramlar ve İlkeler, Yıldız Üniversitesi Yayınları, Zerhan Yüksel Can, 1990. Şekil 10. Toplantı salonu ve konferans salonu tavan ve duvarlarında ses yutucu gereç uygulaması Şekil 11. Konser salonlarında ses yutucu duvar giydirmeleri makale Y