Yalıtım Dergisi 109. Sayı (Nisan 2013)

82 YALITIM • NİSAN 2013 kullanılmasını ve hacim genelinde etkili bir yutuculuk elde edilmesini sağlar. Şekil 7’de kapalı hacimlerde ses yutucu gereçlerin uygulanması ile ilgili örnekler yer almaktadır. Kütüp- hane gibi dikkat gerektiren işlerin yapıldığı hacimlerde de fon gürül- tüsünün azaltılması önem taşır. Bu tür büyük hacimlerde özellikle ses yutucu asma tavan yapılması uygun çözüm olabilir. Şekil 8’de, bir kütüphane ve bir yemek salonu tavanına uygulanan ses yutucu tavan levhaları görülmektedir. Çalışanların doğrudan sağlığını ilgilendiren gürültülü üretim yerleri, gürültü düzeylerinin kabul edilebilir değerlere getirilmesi gereken önemli ve yaygın bir yapı türünü oluştu- rur. Resmi Gazete’de 23/12/2003 tarihinden bu yana yürürlükte olan Gürültü Yönetmeliği’nin getirdiği sınırlamalara göre 8 saatlik günlük çalışmanın sözkonusu olduğu gürül- tülü üretim yerlerinde, çalışanın günlük etkilenme düzeyi 85 dB(A)’yı geçmemelidir. Bu yasal düzenleme iş yerlerinde gürültü düzeylerinin azal- tılmasını zorunlu kılmaktadır. Üretim hacmini sınırlayan yansıtıcı yüzeyle- rin yutucu gereçlerle giydirilmesi ve hacim içinde ek yutucu gereçlerin kullanılması yoluyla hacmin toplam yutuculuğunun artırılması, bu önlem- lerin başında gelmektedir. Bu yolla gürültünün kapalı hacimde yansı- malarla artışının önüne geçilmekte, yansışmış ses düzeyi azaltılmakta- dır. Şekil 9’da gürültülü makinele- rin çalıştığı bir üretim hacminde ses yutucu levhaların çatıdan sarkıtılmak yoluyla kullanıldığı görülmektedir. 3.2 Ses Yutucu Gereçlerin Konuşma Amaçlı Hacimlerde Kullanımı Konuşmanın anlaşılabilirliğinin önem taşıdığı hacimlere örnek ola- rak derslikler, amfiler, toplantı salon- ları, konferans salonları, tiyatrolar verilebilir. Ayrıca, yemek salonları, çağrı merkezleri ve kütüphaneler de akustik açıdan önem taşıyan, fon gürültüsünün denetlenmesi gereken yerlerdir. Sinemalar ve kimi konferans salonları ise seslendirme sistemlerinin kurulu olduğu ve yansışım süresi- nin oldukça düşük olması gereken hacimlerdir. Derslikler, toplantı salonları ve konferans salonları, dinleyiciler açı- sından yeterli akustik ortamın oluş- turulmasında ses yutucu gereçlerin kullanımını gerektiren mimari hacim- lerdir. Bu hacimlerde, anlaşılabilirli- ğin tüm dinleyici oturma alanında sağlanması, öncelikle hacmi sınırla- yan bölme elemanlarının yeterli ses geçiş kaybı sağlamasına ve havalan- dırma-iklimlendirme sistemlerinden, elektrikli aygıtlardan, aydınlatma sis- temlerinden kaynaklanan gürültüle- rin denetlenmesine bağlıdır. Konuşma amaçlı hacimlerde genellikle hem fon gürültüsünün denetlenmesi hem de yansışım süresinin optimum değer- lere getirilmesinde hacmin toplam yutuculuğunun artırılması önem taşı- maktadır. Konuşmanın anlaşılabilirliğinin sağlanması için yansışım süresinin optimum değerlerde (hacim büyüklü- ğüne bağlı olarak 0.5s-1.2s arasında) olması istenir. Bu amaçla hacmin top- lam yutuculuğunun artırılması ve belirli yüzeylerin ses yutucu gereç- lerle giydirilmesi gerekir. Seslendirme döşemi bulunan salonlarda, etkin olarak yararlanılabilmesi ve akustik kusurların önüne geçilebilmesi ama- cıyla hacmin olabildiğince yutucu yapılması ve yansışım süresinin ses- lendirme sisteminin performansını ortaya koyabilecek düşük değerlere getirilmesi önemlidir. Şekil 7. Kapalı yüzme havuzu ve açık planlı ofis tavanında ses yutucu gereç uygulaması Şekil 8. Kütüphane ve yemek salonu tavanında ses yutucu gereç uygulaması Şekil 9. Üretim hacminde çatıdan sarkıtılarak uygulanmış olan ses yutucu gereçler makale