Yalıtım Dergisi 109. Sayı (Nisan 2013)

YALITIM • NİSAN 2013 47 kıvılcımları ve yanmakta olan hafif nesneleri oldukça uzak yerlere taşıdı. Yangının çıkış noktasıyla uzaktan yakından ilgisi olmayan evlerin kolayca tutuşmaya uygun çatı ve yağmur oluklarının alev almasından ötürü yangın her yana yayılmıştı. Nehrin üzerindeki Londra Köprüsü üzerindeki evlerin bir kısmı yandı. Aralıklı yapılan evlerden dolayı yangın diğer kıyıya ulaşmadı. Thames Nehri doğal bir set olmuştu. Ama Thames’ın bir kolu olan Fleet Nehri’nin de doğal bir engel olması umulurken doğudan esen rüzgârlar nedeniyle alevler nehri aşmıştı. Ayrıca St. Paul Katedrali ve bahçe duvarları da taş olduğundan bu yapılar da doğal engel oluşturu- yordu. Ayrıca rüzgarın yönüne göre yapıları küçük yapıları kancalarla, yüksek binaları da barutla yıkarak ale- vin komşu evlere sıçramasını engel- leyecek ölü bir hat oluşturulmuştu. Gözcü ve tellallardan oluşan bir grup bekçi, geceleri sokakları geze- rek yangını anında duyurmak ve ilk müdahaleyi yapmakla görevliydiler. Büyük yangında suyla müdahale yöntemi de başarısız oldu. Kentte yüksek ve eğimli bir tepede bulu- nan, Thames Nehri’nden doldurul- muş su kulesi ile su deposu, karaağaç ile yapılmış şebeke suyu boru sistemi yardımıyla evlere su dağıtırdı. Çoğu zaman yanmakta olan yapının yakı- nında bir boruyu açarak hortum bağ- lamak ya da kovaları doldurmak da mümkün olurdu. Ama yüksek ısıdan dolayı bundan da faydalanılamamıştı. Zaten dar olan sokaklar, insanların eşyalarını yığmasından dolayı hare- ket edilemez olmuştu. İtfaiye ekipleri ve çoğu kızaklı azı tekerlekli olan araçlarının hareketi mümkün değildi. Binalardan yükselen alevlerin ısısı, su araçları ile yangına müdahaleyi imkânsız kılmıştı. İnsanlar imece usulüyle söndürmeye çalışmalarına rağmen yangını söndüremeyince kimi kayıklarla, kimi yürüyerek şehri terk etmeye başladı. Büyük yangında suyla müdahale yöntemi başarısız oldu. Yangın dört günün sonunda ancak sönmüştü. Londra yangını, yangından korunma mühendisliğinin en erken örnekleri olan yangın söndürme pom- palarının (tulumba) gelişmesine vesile olmuştur. Böylesine yıkıcı bir yangının Londra gibi bir ticaret merkezinde gerçekleşmesinin bir sonucu, sigor- tacılığın, özellikle yangın sigortala- rının, tarihte daha önce görülmedik ölçüde gelişmesi oldu. 1667’de şehir meclisi ilk yangın sigortası kurumu olan Yangın Dairesi’ni (Fire Office) kurdu. Daire, Thames’tan su taşıyan işçilerden oluşan bir itfaiye teşkilatı da kurdu. İşçilerin üniformaları ve kol bantlarında şirketin amblemi bulunuyordu. Bunu 1684’te ilk özel yangın sigortası şirketi olan Friendly Society, 1696’da Hand in Hand, 1704’te Lombard House izledi. Yan- gın sigortacılığı Büyük Londra Yangını ile başladı. Halkın yangılarla mücadele yön- temleri oldukça yerinde ve etkili olurdu. Çevre ev ve sokaklarda yaşayan kişiler kilisenin çanları ile alarma geçirilir, halk alelacele olay yerinde toplanarak mevcut imkânlar dâhilinde imece usulüyle yangını söndürmeye çalışırdı. Yasalara göre tüm mahalle kiliseleri bu tür acil durumlara hazırlık amacıyla yüksek, taşınabilir merdivenler, kovalar, bal- talar ve gerektiğinde duvarlara asılıp çekerek yıkabilmek için kullanılan yangın kancaları gibi birtakım dona- nımı bulundurmak zorundaydı. Sonuç Dört gün süren şehrin yüzde 80’inin yanmasına sebep olan yangın, bina şartnamelerinin, sigortanın ve itfaiyenin gelişmesine sebep olmuştur. Büyük vebanın tüm olumsuz etkileri de yangınla birlikte temizlenmiştir. Kaynaklar www.estanbul.com/buyuk-londra-yangini-94823.html www.tr.wikipedia.org/wiki/Buyuk_Londra_Yangini www.tsb.org.tr/sayfa/sigortanin-tarih Y