Yalıtım Dergisi 109. Sayı (Nisan 2013)

46 YALITIM • NİSAN 2013 teknik İNŞ. MÜH. FARUK BİLAL Himerpa A.Ş. / Teknik Danışman Londra 1666 Yangını T arihteki önemli yangınlardan biri de, dört gün süren 1666 Londra yangınıdır. Yangında, şehrin yüzde 80’i olan 13 bin 200 ev, 87 kilise, 44 şirket binası yan- mıştı. Ahşap yapılar ve saman-çamur karışımı çatılar yüzyıllar boyunca yasaklanmış olmasına karşın bu ucuz yapı malzemeleri her zaman kulla- nılmaya devam etti. Kentte bulunan yegâne taş yapılar tüccar ve tefeci- lere ait, etrafı sıkışık ve aşırı kalabalık mahalleler ile çevrili geniş araziler üzerine kurulmuş olan konaklardı. Londra’da bu yangından sonra bina yapım şartnamelerinde değişikliklere gidilmiş ve binaların taş veya tuğla- dan yapılması, ara bölme duvarların da yangına dayanıklı olması zorunlu kılınmıştı. Yangından sonra şehir tek- rar inşa edilirken yangının atlamasını zorlaştırmak için daha geniş sokaklar bırakılmıştır. Thames Nehri kıyısında nehirden su almayı engelleyecek yapı yapılması engellenmiştir. 1680 yılın- dan itibaren ahşap binalar yerlerini betonarmeye bırakmıştır. Uzun sıcak yaz sonrası kuruyan ahşap kaplamalar kolayca yanmıştı. Kent, ahşap yapılı ve birbirine oldukça yakın binalarla inşa edilmişti. Plan- sız ve yangına karşı önlemsiz olarak çarpık bir kentleşme ile büyümüştü. Rüzgarın etkisiyle yangın çok hızlı ve farklı yönlerde gelişmişti. Şehrin batı giriş kapılarının üçü- nün de bulunduğu birçok yapı yan- mıştı. Rıhtımda bulunan, ergime nok- tası 1250 °C ile 1480°C arasında olan ithal edilmiş çelik bloklarını ve şehir kapılarının 1100 °C’de ergiyen demir kilit ve zincirlerini yok etmişti. Yangın sadece ahşap yapılar ile değil, Thames Nehri’nin kıyısı boyunca kurulmuş depolarda bulu- nan kömür, yağ, zift, mum, barut, alkol, terebentin, kumaş topları ve saman balyaları ile de beslenmişti. Alevler, yoksulların ucuza yapılan fakat kolay tutuşan evlerinin bulun- duğu bölgelerde hızla yayılmıştı. Bası- mevi, kitapevi, postane de yangını besleyen diğer yerlerdi. Ayrıca ordu- nun silahları için barut depolanırdı. 5.5 metre yüksekliğindeki Roma şehrinin taş duvarları yangından kaçanları alevlerin tam ortasında bırakma riskini taşırdı. Nehir kıyı- larında bir yer yanmaya başladığı zaman tekne ile kaçma yolu kapalıysa şehirden tek çıkış, duvarların belirli yerlerinde bulunan 8 çıkış kapısıydı. Hortum biçimini alan rüzgârlar Bir fırında başlayan yangın, yetkililerin çevredeki evleri yıkmadaki kararsızlıklarıyla hızla büyümüştü.