Yalıtım Dergisi 109. Sayı (Nisan 2013)

34 YALITIM • NİSAN 2013 makale malıdır. 4. Fiziksel ve toplumsal bozulmanın yanı sıra kentsel alanların çöküntü bölgeleri haline gelmesinin önemli nedenlerinden birisi de, bu alan- ların ekonomik canlılıklarını yitir- mesidir. Kentsel dönüşüm proje- leri, fiziksel ve toplumsal çöküntü alanları haline gelen kent parçala- rında ekonomik canlılığı yeniden getirecek stratejileri geliştirmeyi ve böylece kentsel refah ve yasam kalitesini artırmayı amaçlamalıdır. 5. Kentsel alanların en etkin biçimde kullanımına ve gereksiz kentsel yayılmadan kaçınmaya yönelik stratejilerin ortaya konulmasıdır. Kentsel dönüşüm projelerinde böl- genin sorunları ve potansiyellerinin niteliğine bağlı olarak, bu hedeflerden biri veya bir kaçı ön plana çıkabil- mektedir [7]. 1.4. Kentsel Dönüşüm Yöntemleri Kentsel dönüşüm, mevcut kent yapısının yenilenmesi için yapılan uygulamaları içinde toplayan genel bir kavramdır. Ancak, bu uygulama biçimlerinin tanımlanmasında pek çok farklı görüş ortaya çıkmaktadır. Bunun en önemli nedeni, dünyanın farklı ülkelerindeki bilim insanlarının çeşitli isimlerle tanımladığı bu uygu- lama biçimlerinin Türkçe’ye uyarlan- masında yaşanan terminoloji karma- şasıdır. Kentsel dönüşümün içinde barındırdığı dokuz farklı uygulama biçimi aşağıda özetlenmektedir: Yenileme (Renewal): “Gerek yerleşme düzeni, gerekse mevcut yapıların durumu bakımından yaşama ve sağlık koşullarının iyileştirilmesi olanağı bulunmayan alanlardaki yapı- ların tümünün veya bir bölümünün ortadan kaldırılarak yeniden imar edilmesi”, yenileme olarak tanım- lanmaktadır [8]. Sağlıklaştırma (Rehabilitation): “Eski kent dokusunun ve çöküntü alanlarının kısmi yenileme ile kulla- nıma açılması” olarak ifade edilmek- tedir [9]. Koruma (Conservation): “Top- lumun geçmişteki sosyal ve ekono- mik koşullarını, kültürel değerlerini yansıtan fiziksel yapısının, yaşanan değişim ve gelişimler nedeniyle yok olmasının engellenmesi, kentsel dokunun çağdaş yaşamla bütünleş- tirilmesi, kültürel varlıkların top- luma faydalı, ekonomik ve işlevsel koşullarla sağlıklaştırılması” şeklinde tanımlanmaktadır [10]. Yeniden Canlandırma (Revita- lization): “Eski canlılığını kaybetmiş kentsel alanların, özellikle de tarihi kent merkezlerinin, alınacak sosyal önlemlerle yeniden canlılık kazan- masını sağlamak” şeklinde tanımlan- maktadır [9]. Yeniden Geliştirme (Redeve- lopment): “Ekonomik ve yapısal özellikleri, iyileştirilmesine imkan vermeyecek ölçüde kötüleşmiş olan alt gelir gruplarının konutlarının yıkıl- ması ve bunların oluşturduğu kent bölümlerinin yeni bir tasarım düzeni içinde geliştirilmesi” olarak tanımlan- maktadır [8]. Düzenleme (Improvement): “Bir kentin, bir kasabanın tümünün veya bir yerleşim yerinin bir bölümü- nün kendiliğinden gelişmesine engel olmak, bu gelişmeye toplum yara- rına biçim vermek amacıyla, yerleşim yerinin işlevleriyle toprak kullanımı arasında bir ilişki kurmayı öngören, geleceğe dönük kamusal bir eylem türü” olarak tanımlanmaktadır [8]. Temizleme (Clearance): “Alt gelir gruplarının yaşadığı bölgelerdeki konutların ve diğer yapıların sağlığa aykırı niteliklerinin giderilmesi” şek- linde tanımlanmaktadır [8]. Yeniden Üretim (Regenera- tion): “Tamamen yok olmuş bozul- muş, köhnemiş alanların yeniden üretilmesi” olarak ifade edilmektedir. Kalitenin Yükseltilmesi: “Uygu- lama alanında yaşayanların sosyo- ekonomik açıdan statü ve yaşam kalitelerinde önemli ölçüde değişiklik yaşanmadan, fiziksel çevrenin iyileş- tirilmesi” olarak ifade edilmektedir. Soylulaştırma: “Sosyo-kültürel açıdan bozulmuş, köhneleşmiş, dola- yısıyla fiziksel çevresi de bozulmuş alanlarda, özellikle de tarihi kent parçalarında sosyal yapının geliştiril- mesi” olarak ifade edilmektedir. 2. KENTSEL DÖNÜŞÜM YÖNTEMLERINDE ENERJI VERIMLILIĞI UYGULAMALARININ IRDELENMESI İlgili kentsel dönüşüm projesinde öncelikli olarak riskli binanın tes- pitinin yapılması gerekir. Çevre ve