teknik yazı ÇimevnetKoireTçakviyÇeimli ento Sıvaların Uygulama Alanları ve Kısıtları MustafaUÇAR Çimentaş G ünümüzün yapı sisteminde kullanılmakta olan klasik sıvaların gerekliliği yüzey düzeltme ve dekorasyon ihtiyacından kaynaklanmaktadır. Özel yalıtım sıvalarının dışında kalan alışılagelmiş çimento ve kireç takviyeli çimento sıvalar, ısı ve rutubet yalıtımlarına çok küçük katkılar sağlasa bile, yalıtım yetenekleri olmadığından bu sıvaların ve dolayısıyla duvarların dış etkilerden korunma zorunluluğu vardır. Bu nedenlerden dolayıdır ki, cephelerde kaplama ve boya sistemleri ihtiyacı ortaya çıkmıştır. Bu konuda 'sıvalar koruyucu değil fakat korunmaya muhtaç yapı bileşenleridir' deyimini kullanmak daha uygun olacaktır. Eğer öyle olmasaydı sıvaların içeriden ve dışarıdan kaplama ve boyalarda korunma altına alınma ihtiyacı doğmazdı. Sıvalara zarar veren ve sıvalardan uzak tutulması gereken etkenler genel olarak iki ana grupta toplanabilir. Sürekli rutubet altında kalan sıvaların ömrünün zayıfladığı, özellikle kireç takviyeli sıvaların çimentolu sıvalara nazaran daha fazla etkilendiği bilinmektedir. Bu nedenle sıva yüzeylerine su geçirmeyen fakat difüzyonu engellemeyen kaplama ve boyalar uygulanmaktadır. Böylece sıvaların dışarıdan su alması engellenmektedir. Fakat bir diğer konu daha vardır ki, sıva ve duvarlar için oldukça olumsuz bir zemin yaratır. Bu da yetersiz ısı yalıtımı ve difüzyon sonucunda duvar ve sıva bünyesinde havanın yoğuşarak rutubet birikimi yapmasıdır. Duvar kesitinde oluşan nem, hem duvara hemde sıvaya zarar verebilir. Bu durum genel olarak beton, dolu tuğla gibi masif yapılı elemanlarla yapılmış duvarlarda Türkiye'nin hemen her bölgesinde gözlenirken, hafif delikli tuğlalarla yapılan duvarlarda (tek kabuk duvar) soğuk bölgelerde gözlenmektedir. Gazbeton gibi hafif, gözenekli ve yalıtım değeri yüksek duvarlarda ise böyle bir durum sözkonusu olmamaktadır. Standartlarda verilen duvar kesitlerinin altına düşülse bile yoğuşma miktarı diğer duvarlardan çok daha az olmaktadır. Yalıtım ve difüzyon kabiliyeti artan duvarlarda yoğuşma riski azalarak tamamen ortadan kalkmakta, böylece sıva tabakası içte oluşan nemden kurtulmaktadır. Dışarıdan kaplama ve boya yardımıyla kesilen rutubet sıva bünyesinden tamamen uzaklaştırılmış olmakta ve sıva rutubete karşı koruma altına alınmış olmaktadır. Bu nedenle, özellikle gazbeton duvar veya yapılar üzerinde suya dayanıklı çimento sıvalara gerek yoktur. Bünyesine su alabilecek konumda bulunan sıvalarda malzeme türünün seçiminde yüksek dozlu çimento sıvalar tercih edilebilir, fakat duvarlarla sıvanın uyumunun incelenmesi gereklidir. Aynı zamanda yüksek dozlu çimento sıvaların difüzyon kabiliyetinin az olduğu da unutulmamalıdır. Sıvalardaki diğer önemli sorun ise çatlama sorunudur. Sıvalarda hemen uygulama sonrasında çatlaklar oluşabileceği gibi, uygulamadan bir müddet sonra da duvarla uyumsuzluğu veya zayıf aderans nedeni ile de çatlak oluşabilir (yapı deformasyonları ve dinamik etkenlerden meydana gelen çatlamalar hariç). Uygulama sonrası oluşan çatlakların nedeni genelde rötrenin hızlı gelişmesi ve henüz yüzeyde bağlanmamış harcın çözülmesi sonucunda oluşmaktadır. Bu tür çatlamalar kireç ve kireç takviyeli sıvalara nazaran çimentolu sıvalarda oldukça yüksektir. Çatlama oranını uygulama ve iklim koşulları da değiştirebilir. Sorun genellikle iyi uygulama ve ham malzemelerin kaliteli seçilmesiyle halledilebilir. Fakat çok daha önemli olan ön koşul sıva ve sıva zemininin (duvarın) mekanik karaterlerinin birbirine uygun olmasıdır. Sıva seçimi yapılırken duvarların özellikleri mutlaka gözönüne alınmalıdır. Hafif sıva zeminleri üzerine sert ve güçlü sıvalar (çimentolu sıvalar) uygun düşmemektedir. Gazbeton ve hafif delikli tuğlalar üzerine uygulanacak olan güçlü sıvalar (Mukavemeti ve E modül değerleri yüksek) yapılardaki küçük oturmalarda birleşim bölgelerinde çatlak verileceği gibi, biraz daha büyük yapı deformasyonlarında (oturma, döşeme ve kiriş sehimleri) duvar yüzeylerinde de çatlak oluşturabilirler. Sıvanın kalın olması durumunda duvarı bile çatlatabilirler. Diğer bir önemli konu ise sıva ve sıva zeminlerinin termik 51
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=