ceviri • sağlamıştır. Yaklaşık 60 yıldan beri Almanya'da yapay mineral yünler (Taşyünü, Camyünü, Cürufyünü) büyük çapta ve modern teknolojiyle zaten yapıların ısı, ses ve yangın yalıtımları için kullanılmaktaydı. İlk yapay mineral yünlerden olan yüksek fırın cürufunun buhar basıncı altında lif haline getirilmesi 100 yıldan fazladır. Ateşe dayanıklı seramik lifler ilk olarak 1942'de bulunmuş ve 1950'den itibaren ticari bir ürün olarak pazara çıkmıştır. Enerji krizi ve artan enerji fiyatları ise bu ürüne 1970-1980 arasında sıçrama yaptırmıştır. Bugün Avrupa'da toplam 225 Milyon DM değerinde 40.000 ton seramik yünü üretilmekte ve bunun 10.500 tonu sadece Almanya'da tüketilmektedir. (Bkz. Şema 1 ). Ateş tuğlası ve yalıtım harçları gibi klasik sanayi yalıtımlarına nazaran enerji tüketimini yarı yarıya indirmesinin yanında seramik yünleri sektörde geniş bir kullanım alanı bulmuş, özellikle ısı yalıtımı, kuvvetlendirici malzeme, ateşleme tesisleri, ısıtma tesisleri, yakma fırınları, yangın kapıları gibi alanlarda kullanılmaktadır. Yukarıdaki özette görüldüğü gibi sanayi yüksek sıcaklık yalıtımlarından başka şema 2'de görülen sahalarda da kullanılmaktadır. 4. Liflerin Sınıflandırılması Seramik lifleri, yapay camsı mineral yünler KMF (Künstlichen Mineralfasem) grubuna gi~er. Bu grubun tanınmış malzemeleri cam ve taşyünüdür. Almanya'da üretilen toplam 400.000 ton mineral yününün içinde küçük bir payı vardır. Seramik yünleri bu yönüyle sanayi yüksek sıcaklıkları için adeta boşluk doldurucu özel bir üründür (Bkz. Şema 3 ve 4). "Lif" kelimesinin tanımı için değiDünya Sağlık Örgütü (WHO)'nun tarifi geçerli sayılmaktadır. WHO'ya göre tarif: Uzunluğu 5 mikrondan büyük ve çapı 3 mikrondan küçük olan, uzunluğun çapa oranı 3/1'den büyük olan partiküllere "lif" denir. ASTM-Komite D-30'a göre tarif: "Lif", uzunluğu olan bir cisim olup, uzunluğunun en büyük çapına oranı en az 10/1 olan, çap alanı 0.05 mm2'den küçük olan ve genişliği 0.25 mm'den az olan cisimdir. CEN'e göre tarif: Yapay mineral yünler grubu, çok yüksek sıcaklıklarda kullanılan ve alkali ve doğal alkali miktarı ağırlığının % 2'sinden az olan maddelerdir. Yapay mineral yünler grubu sistematik olarak kristalin lifler ve camsı lifler (amorf) diye iki alt gruba ayrılır. Seramik lifleri bu iki alt gruba girmekle beraber büyük çoğunluğu camsı lifler grubundadır. Seramik lifleri, yapay mineral lifleri grubunda olup, İngilizce MMMF sembolü ile (Man Made Mineral Fiber) belirlenir. Seramik yünleri yukarıdaki sisteKristalin Lifleri matiğe göre değil de yüksek sıcaklıklarda kullanılan ürün grubuna göre sınıflandırılırsa Polikristalin Alüminyum oksit lifleri grubuna girer. Seramik Yünlerinin başka bir gruplandırma tarifini, Avrupa Norm Komitesi (CEN) yapmaktadır ve seramik lifleri içindeki alkali ve doğal alkali miktarına göre sınıflandırmaktadır. 5. Üretim Seramik elyafı, Alüminyumoksit (Al 2 03) ve Silisyumoksit (SiO2) veya Kaolin karışımının ergitilmesiyle elde edilen yapay bir camyünüdür. Belirli durumlarda karışıma Zr02, 8203 veya Ti02 gibi başka kimyasal bileşikler de katılarak ürünün fiziksel özellikleri değiştirilebilir. Örneğin ürünün max. kullanım sıcaklığı içindeki karışım oranına bağlıdır. Hammadde tartılıp karıştırılarak ergime fırınına verilir. Fırındaki karışım, elektrik enerjisi yardımıyla 1500 °C-2100 °C'ye kadar ısıtılıp ergitilir. (Çevirenin notu: Seramik elyafının camyünü ve taşyününTek kristalli elyaf (Whisker) Alüminyum oksit-Whisker, yüksek potansiyelli seramikten elde edilen Whisker (örn. Silisyum karbit, silisyumnitrid, Borkarbid, Bornitrid) Çok kristalli elyaf Camsı Lifler (amorf) T ekstilcam elyafı Mineral Yünleri Seramik Elyafı Çok özel kullanımlar için elyaf Potasyumtitanat Alüminyumoksit elyafı Silisyumkarbid elyafı Cam ipliği kuarz elyafı Camyünü Taşyünü Cürufyünü Alüminyumsilikat elyafı Diğer Seramik elyafı Mikrocam elyafı şik tarifler yapılmakla beraber Tablo 2. Yapay liflerin sınıflandırma sistematiği. 16
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=